Руски фотограф доби 16 години затвор за споделување јавни информации за советските бункери

Фотографот Григориј Скворцов за време на читањето на пресудата на неговото судење за „предавство“ во Перм на 26 јуни.

Во денешна Русија, дури и споделувањето информации од книги што се слободно достапни во книжарниците може да доведе до години затвор. Токму тоа му се случи на Григориј Скворцов, 35-годишен фотограф и музичар од Перм.

Тој, како и илјадници други низ целата земја, купил книга од 2021 година наречена „Тајни советски бункери“, напишана од историчарот Дмитриј Јурков. Книгата содржи бројни дијаграми на некогаш тајни советски објекти кои неодамна беа декласифицирани.

Книгата, исто така, доаѓаше со дополнителни дигитални материјали, кои Скворцов исто така ги купи. Подоцна споделил некои од овие документи со неименуван американски новинар.

Во ноември 2023 година, додека еден пријател го посетувал, руската полиција извршила рација во неговиот стан во Перм.

Според роднина, полицијата снимала сè што се случило.

„Го претепале и го навредувале“, изјавил роднината на фотографот за „Сибирските реалности“ на Радио Слободна Европа.

„Потоа го принудиле да му каже на камерата кому ги испратил информациите од книгата на Јурков“.

Роднината, која сакала да остане анонимна, рекол дека поминале месеци откако Скворцов комуницирал со Американецот и дека полицијата морала да го потсети на идентитетот на Американецот. „Тие самите му го кажале името, практично му го „предложиле““, рекол тој.

Од инвазијата на Украина во 2022 година, Русија драстично ја проширила дефиницијата за она што може да се смета за „државна тајна“.

Во случајот на Скворцов, немало парична размена, а пријателите тврдат дека документите биле испратени за да му помогнат на лице со слични интереси - вообичаена практика меѓу урбаните истражувачи и љубителите на историјата. „Тој немал себични цели“, рекол еден пријател за „Сибирските реалности“.

Пријателите на Григориј Скворцов велат дека архитектурата отсекогаш му била страст. Во 2010 година дипломирал на Градежниот факултет во Перм, со насока архитектура, но набрзо постигнал успех како фотограф.

„Никој не му бил рамен кога станувало збор за фотографирање индустриски згради. Тој го обожавал тоа - покриви, напуштени згради - знаел како да направи визуелно задоволство дури и од обична работилница“, рекол колега.

„Градежните компании од Перм и други делови на Русија му нарачувале промотивно снимање“, се сеќава еден познаник од Перм. „Се сеќавам дека дури и имал изложба во зградата на локалната администрација. Беше многу баран.“

Во 2017 година, Скворцов го основа бендот Jagath, кој негува музички жанр познат како индустриски амбиент. На веб-страницата на бендот пишува:

„Ние ја создаваме нашата музика на напуштени индустриски локации - на дното на влажни подземни канализации и во огромни шупливи резервоари за нафта.“

Иако нивната музика се смета за алтернативна, таа беше објавена под покровителство на британска издавачка куќа, а го привлече и вниманието на германското музичко списание Sonic Seducer. За време на интервјуто за списанието, Скворцов го изрази своето противење на руската инвазија на Украина.

Неговите пријатели веруваат дека некој што го прочитал интервјуто го пријавил Скворцов во Федералната служба за безбедност (ФСБ) на Русија.

На прашањето како руските безбедносни служби откриле дека Скворцов му предал историски материјали на американски новинар, неговите роднини рекле дека веруваат оти надзорот врз него започнал по интервјуто, околу една година пред неговото апсење во ноември 2023 година.

Илустрација од книгата „Тајни советски бункери“

Скворцов тврди дека негов познаник бил под надзор на ФСБ поради споделување материјали од книгата „Тајни советски бункери“. После тоа, тој го контактирал американскиот новинар и го замолил да не ги објавува материјалите што претходно му ги испратил.

Во писма до пријателите, Скворцов тврди дека руските власти отвориле случај против него за да ги прикријат сопствените недостатоци, не забележувајќи дека потенцијално чувствителни информации слободно се продаваат и споделуваат преку интернет.

„Немав пристап до државни тајни и немав злонамерна намера“, напишал фотографот од притвор.

„Овие информации не беа заштитени од државата... Обвинителството и судовите ги игнорираат овие факти и го третираат случајот формално, очигледно од страв од репресија од страна на ФСБ.“

Пријателите и поддржувачите на фотографот, кои формирале своја група на Телеграм, велат дека имаат намера да се жалат на пресудата.