Вести
Украинска делегација пристигна на разговори со Русија
Украинска делегација пристигна на границата со Белорусија на разговори со руски претставници, додека Москва се соочува со влијанието на построгите економски санкции воведени од Западот, поради нејзината неиспровоцирана инвазија на Украина.
Украинската делегација, меѓу другите, е составена од министерот за одбрана Олексеј Резников и претседателскиот советник Михајло Подољак, соопшти денеска кабинетот на претседателот.
Средбата доаѓа неколку часа откако пред зори се слушаа експлозии во главниот град на Украина Киев, како и во Харков, соопштија украинските власти. Претседателот Володимир Зеленски предупреди дека следните 24 часа ќе бидат критични за Украина.
Во новото обраќање на 28 февруари, Зеленски упати апел до руските војници да го положат оружјето.
„Оставете ја вашата опрема. Заминете одовде. Не им верувајте на вашите команданти. Не им верувајте на вашите пропагандисти. Само спасете ги вашите животи“, рече Зеленски во обраќањето, додавајќи дека повеќе од 4.500 руски војници веќе ги загубиле животите за време на нападот што го спроведе Кремљ врз Уркиана.
Нема независни потврдени информации за бројот на жртви од Руската армија, која на 27 февруари за прв пат призна дека некои од нејзините војници биле „убиени и повредени“, но не даде бројки или дополнителни детали.
Со ескалацијата на борбите на теренот, западните сојузници ги зголемија напорите да ја казнат Русија со затворање на воздушниот простор за руските авиони, исклучување на некои банки од финансиската мрежа „SWIFT“ и ограничување на способноста на Москва да ги распореди своите девизни резерви од 630 милијарди долари. Се очекува сите воведени мерки да преизвикаат удар врз економијата.
За задржување на дипломатскиот притисок, американскиот претседател Џо Бајден ќе биде домаќин на денешниот повик на сојузниците и партнерите за понатамошно координирање на обединет одговор, соопшти Белата куќа.
Зеленски на 28 февруари ја повика Европската унија веднаш да и додели на Украина членство по посебна процедура.
види ги сите денешни вести
Авион со 50 патници се урна во источна Русија
Патнички авион „Антонов Ан-24“ се урна во далечниот исток на Русија, при што загинаа сите 49 лица во него, соопштија руските служби за итни случаи.
Запалениот труп на авионот од советската ера, стар речиси 50 години, бил забележан од хеликоптер, а спасувачките служби се на местото на настанот.
Авионот, управуван од сибирската авиокомпанија „Ангара“, претходно исчезнал од радарот додека се приближувал кон својата дестинација Тинди, град во регионот Амур што се граничи со Кина.
Регионалниот гувернер Василиј Орлов изјави дека, според прелиминарните податоци, во авионот имало 43 патници, меѓу кои пет деца, и шест членови на екипажот. Властите најавија истрага за несреќата.
Зеленски вети нов антикорупциски закон по бурните реакции за претходниот
Украинскиот претседател Володимир Зеленски вети нов закон откако претходниот закон со кој се ограничува независноста на две антикорупциски агенции ги привлече демонстрантите на улиците во градовите низ целата земја и предизвика строги предупредувања од европските престолнини за укинување на законодавството, кое е клучно за водењето војна против Русија.
Зеленски рече дека потегот за ставање на агенциите под контрола на Генералниот обвинител, кого го назначува претседателот, е направен за да се ослободат од наводното руско влијание.
Работата на независните агенции се смета за суштинска за евроинтегративниот пат на Киев.
Тој по синоќешните протести изјави дека го слушнал гласот на демонстрантите и дека ќе предложи до украинското Собрание ( Врховна Рада) нов закон кој му даде сила на системот за спроведување на законот.
„Нема да има руско влијание или мешање во активностите на агенциите за спроведување на законот и, што е многу важно, сите норми за независност на антикорупциските институции ќе бидат на сила“,изјави Зеленски.
За веќе усвоената верзија на законот, против која протестираа демонстрантите, претставниците на антикорупциските агенции посочија дека може значително да ја ограничи нивната независност и потребни се „јасни и недвосмислени чекори“ за да се вратат заштитните мерки против владино мешање што претходно им беа гарантирани.
Европската Унија ја нарече одлуката за усвојување на оригиналниот закон „сериозен чекор назад“, додека другите противници на законот изразија загриженост дека тој претставува пресврт по една деценија демократизација.
Германија изјави дека законската промена „го попречува патот на Украина кон ЕУ“, додека претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, побара од Зеленски да ги објасни измените на законот за антикорупциските агенции, изразувајќи силна загриженост за нивните потенцијални последици.
„Претседателката фон дер Лајен ги изрази своите силни загрижености за последиците од измените и побара објаснувања од украинската влада“, изјави портпаролот на ЕУ, Гијом Мерсие.
И покрај масовните воздушни напади врз главниот град во последните денови, стотици Украинци протестираа во центарот на Киев, барајќи Зеленски да стави вето на законот, велејќи дека е донесен набрзина и дека ќе ѝ дозволи на владата да се меша во случаи на корупција од висок профил.
САД ќе и продаде на Украина оружје вредно 322 милиони долари
САД одобри продажба на оружје во вредност од 322 милиони долари за зајакнување на воздушната одбрана на Украина и нејзините оклопни борбени возила на 23 јуни.
Продажбата на опрема и поддршка за воздушна одбрана HAWK ќе чини до 172 милиони долари, додека опремата и услугите за пешадиско борбено возило Бредли ќе чинат вкупно до 150 милиони долари. Ова го соопшти Агенцијата за соработка во одбраната и безбедноста на САД (DSCA).
Предложената продажба на опрема HAWK „ќе ја подобри способноста на Украина да се справи со сегашните и идните закани со дополнително опремување за спроведување мисии за самоодбрана и регионални безбедносни мисии со посилен капацитет за воздушна одбрана“, се вели во соопштението на Агенцијата.
И опремата и услугите ќе помогнат во задоволувањето на „итната потреба на Украина за зајакнување на локалните капацитети за одржување за одржување високи оперативни стапки за возила и системи за оружје обезбедени од САД“, се вели во соопштението.
Стејт департментот ги одобри можните продажби, а Агенцијата го достави потребното известување до Конгресот на САД, кој сè уште треба да ги потпише трансакциите.
Американскиот претседател Доналд Трамп на 14 јули на состанокот со генералниот секретар на НАТО, Марк Руте, изјави дека планира да ѝ обезбеди на Украина оружје во вредност од „милијарди долари“ што НАТО ќе го купи.
Во меѓувреме Трамп ѝ даде на Русија 50 дена да се согласи на прекин на огнот пред да се закани дека ќе воведе економски казни за земјите што тргуваат со Русија, а кои би можеле да ја натераат Москва да седне на преговарачка маса.
Одобрувањето на потенцијалната продажба на оружје доаѓа откако Пентагон нареди пауза на другите испораки на оружје за Украина за да може да ги процени своите залихи на оружје, дури и кога Киев се соочи со тешки руски ракетни и беспилотни летала што продолжија доцна на 23 јули.
Руските сили го нападнаа црноморското пристаниште Одеса, предизвикувајќи неколку пожари во станбени и други згради. Во меѓувреме, украинските беспилотни летала ги погодија јужните руски области, при што загина едно лице, беше повредено друго и беше погодено складиште за нафта.
Претходно на 23 јули, Русија и Украина се согласија за уште една размена на затвореници за време на преговорите во Турција.
Кратката сесија не резултираше со никаков напредок во однос на условите за прекин на огнот, ниту со евентуален состанок на лидерите на Украина и Русија.
„Имаме напредок на хуманитарниот пат, без напредок во однос на прекинот на непријателствата“, изјави главниот украински делегат Рустем Умеров по разговорите.
Украина предложи состанок пред крајот на август меѓу Зеленски и рускиот претседател Владимир Путин, рече Умеров. Русија би можела „јасно да го демонстрира својот конструктивен пристап“ со тоа што ќе се согласи со предлогот, додаде тој.
Рускиот главен преговарач Владимир Медински го повтори повикот на Москва за серија кратки прекини на огнот од 24-48 часа за да се овозможи преземање на телата. Украина вели дека сака итен и многу подолг прекин на огнот.
Велика Британија воведе санкции против криумчарите на луѓе
Велика Британија воведе санкции против озлогласените банди вклучени во криумчарење луѓе и против нивните помагачи, објави Министерството за надворешни работи на Велика Британија.
Акцијата е дел од кампањата на британската влада за заштита на своите граници и намалување на нерегуларната миграција.
Меѓу санкционираните се членови на црногорските криминални групи - шкаљарски и кавачки клан, како и шверцери од Србија, Северна Африка и Блискиот Исток.
Санкциите опфаќаат замрзнување сметки, забрана на граѓани и компании од Велика Британија да работат со средствата на тие лица, да им обезбедат средства или ресурси, како и забрана за нивен влез и престој во Обединетото Кралство.
Санкциите се насочени кон 25 лица и субјекти вклучени во шверц - од добавувачи на бродови, до неформални „носачи“ на пари до Блискиот Исток, до водачи на криминални групи од Балканот и Северна Африка, соопшти Британската амбасада во Подгорица.
Санкциите стапуваат на сила веднаш и се први во светот што ја погодуваат нерегуларната миграција и организираниот имиграциски криминал.
Режимот на санкции му дава овластување на Министерството за надворешни работи на Велика Британија да воведува санкции врз финансиерите и компаниите што овозможуваат шверцерски активности.
Герапетритис: Атина го поддржува Скопје на европскиот пат, важна е целосна имплементација на договорот од Преспа
„Длабоко верувам во потенцијалот на нашите односи. Во силата на дипломатијата заснована на почит и во нашата заедничка способност да изградиме иднина што ќе биде функционална. Не само денес, туку и за генерациите што доаѓаат“, изјави министерот за надворешни работи и надворешна трговија Тимчо Муцунски по средбата со неговиот грчки колега Јоргос Герапетритис во Атина и порача дека „меѓусебното почитување е основата врз која се гради трајна соработка“.
На средбата на шефовите на двете дипломатии во фокусот беа билатералните односи, соработката во повеќе области и европската перспектива на регионот.
Герапетритис потсети на поддршката на Грција за членството на Северна Македонија во НАТО во 2020 година и изрази желба за унапредување на соработката во рамките на Алијансата.
Тој се осврна и на Солунската агенда од 2003 година за забрзување на интеграцијата на Западен Балкан во Европската Унија, при тоа уште еднаш изразувајќи ја грчката поддршка за ЕУ перспективата на нашата земја и на регионот.
„Сакам повторно да ја истакнам поддршката на Грција за напредокот на Северна Македонија по европскиот пат, врз основа на утврдените услови и начелото на сопствени заслуги, со особено внимание на основните критериуми. Во овој контекст, дозволете ми да ја подвлечам крајната важност од целосна, доследна и со добра волја имплементација на договорот од Преспа, вклучително и ерга омнес употребата на уставното име на државата“, рече Герапетритис.
Муцунски во обраќањето рече дека на средбата била истакната важноста на меѓународното јавно право и обврските што двете земји ги имаат преземено и во тој контекст наведе дека меѓусебната почит е основа за градење на трајна соработка и оти длабоко и искрено верува во „нашите односи и во силата на дипломатијата засновани на почит“.
„Изразив благодарност за доследната поддршка што Грција ја дава за нашиот европски пат и за нејзината постојана улога како застапник на европската иднина на Западен Балкан. Тоа партнерство не само што го цениме, го гледаме како суштинско“, рече Муцунски.
Тој рече дека со грчкиот колега се осврнале и на „напредокот што носи реални резултати за нашите граѓани“. Тоа се инвестиции, трговија, инфраструктура, енергија, при што разговарале и за проекти како што се Коридорот 10 и интерконекторот за гас.
Министерството за надворешни работи и надворешна трговија соопшти и дека Муцунски изразил искрена благодарност за солидарноста што Грција ја покажа за време на трагедијата во Кочани на 16 март при што загинаа 62 лица, а околу 200 беа повредени, како и при неодамнешните итни состојби во близина на Дојран.
Министерот оценил дека тоа не се само гестови на помош – туку вистински дела на пријателство, соопшти МНР.
Ова беше прва работна посета на македонскиот шеф на дипломатијата на Атина.
Претходно, Герапетритис и Муцунски се сретнаа и на почетокот на април годинава на маргините на „Делфи економскиот форум“ во Грција.
Северна Македонија и Грција, имаа речиси тридецински спор околу старото уставно име на државата – Република Македонија, кој беше надминат со потпишување на Преспанскиот договор на 17 јуни 2018 година кога со двете држави раководеа владите предводени од тогашните премиери Зоран Заев и Алексис Ципрас.
По шест години од потпишувањето на Преспанскиот договор, уставното име на Северна Македонија се врати во фокусот на надворешната политика на земјава откако ВМРО-ДПМНЕ убедливо победи на парламентарните и претседателските избори на 8 мај 2024 година.
По изборите, лидерот на ВМРО-ДПМНЕ и сегашен премиер, Христијан Мицкоски, најави дека ќе го следи патот на новата претседателка на државата, Гордана Сиљановска Давкова, која во својата заклетва го користеше само името „Македонија“ и јасно порача дека не се откажува од тоа во јавните настапи бидејќи е нејзино лично право на самоопределување.
Преспанскиот договор го потпишаа поранешните влади во Северна Македонија и Грција предводени од тогашните премиери Зоран Заев и Алексис Ципрас. Потписите ги ставија ексминистрите за надворешни работи Никола Димитров и Никос Коѕијас.
Северна Македонија е кандидат за членство во ЕУ од 2005 година. Откако државата го реши речиси тридеценискиот спор околу името, официјална Атина го тргна ветото на евроатлантскиот пат на земјата. Државата го промени уставното име додавајќи ја придавката „Северна“ и стана членка на НАТО во 2020, но истата година вето за отпочнување преговори со ЕУ стави Бугарија.
Потоа, договор беше постигнат во 2022 година со усвојување на т.н. „француски предлог“ со кој се предвиде Скопје да ги продолжи евроинтеграциите откако во преамбулата од Уставот ќе ја вметне и бугарската заедница.
Уставните измени не се случија, а Владата предводена од ВМРО-ДПМНЕ бара гаранции дека нема да има нови условувања во иднина од бугарска страна и нема да се оспорува македонскиот идентитет и јазик.
Повеќе од 100 организации бараат итно да се стави крај на гладот во Газа
Повеќе од 100 хуманитарни организации и организации за човекови права ги повикаа владите итно да дејствуваат за да го спречат ширењето на гладот во Газа.
Тие, исто така, побараа итен и траен прекин на огнот, како и отстранување на сите пречки за дистрибуција на хуманитарна помош.
Во соопштението, потпишано од 111 организации, вклучувајќи ги „Мерсу корпс“ (Mercy Corps), Норвешкиот совет за бегалци и „Рефјуџис интернешнал“ (Refugees International), се предупредува дека гладот во Газа се шири со брзо темпо, додека клучната помош - како што се храна, вода и лекови - останува блокирана на границата бидејќи на хуманитарните организации им е забрането да работат.
„Додека израелската влада ги држи луѓето од Газа под опсада и продолжува да ги изгладнува, хуманитарните работници им се придружуваат во редовите за храна, ризикувајќи да бидат погодени. Залихите се целосно исцрпени. Затворањата и одложувањата предизвикани од целосната опсада на израелската влада создадоа хаос, глад и смрт“, велат организациите.
Тие ги повикаа владите веднаш да ги отстранат сите бирократски и административни пречки што го блокираат доставувањето помош, да ги отворат сите копнени премини кон Газа, да обезбедат ање помошта да стигне до сите луѓе на кои им е потребна, без бариери, да се отфрли воената контрола врз дистрибуцијата на помошта и да се врати хуманитарната помош под водство на ОН, врз основа на меѓународните принципи на хуманитарна акција.
„Државите мора да преземат конкретни мерки - како што е запирање на снабдувањето со оружје и муниција - со цел да се стави крај на опсадата“, се вели во соопштението.
Израел, кој ги контролира сите приливи на помош во Газа, негира одговорност за недостигот од храна.
Повеќе од 800 луѓе се убиени во последните недели обидувајќи се да добијат храна. Повеќето, наводно, биле убиени од израелски војници распоредени во близина на центрите за дистрибуција на помош управувани од Хуманитарната фондација Газа.
Фондацијата, која е поддржана од Соединетите Американски Држави, е критикувана од хуманитарни организации, вклучувајќи ги и Обединетите нации, поради наводен недостаток на неутралност.
Според властите во Газа, Израел досега убил околу 60.000 Палестинци во енклавата.
Собрание: Гаши е во стабилна здравствена состојба
Стабилна е здравствената состојба на претседателот на Собранието, Африм Гаши, информира собраниската прес-служба откако Гаши синоќа бил хоспитализиран на Универзитетската клиника за дигестивна хирургија во Скопје поради болки во стомакот.
„Во моментов се вршат детални лекарски прегледи. Сите понатамошни информации ќе бидат навремено доставени до јавноста од надлежните институции“, соопштија од Собранието.
Оттаму нема детали како ќе работи законодавниот дом и дали се откажани некои од активностите на претседателот на Собранието.
Претходно, директорот на Клиниката, доктор Огнен Костовски, во изјава за „360 степени“ потврди дека претседателот на Собранието е примен во болница со преплет на цревата. Во моментов, како што кажа оттаму, пациентот е подобар, прима лекови и засега не се планира хируршка интервенција.
Протести во Украина откако Зеленски потпиша закон со кој се ограничува моќта на клучни агенции за борба против корупцијата
Демонстранти излегоа на улиците во неколку украински градови доцна на 22 јули откако претседателот на Украина, Володимир Зеленски, потпиша закон со кој се заоструваат ограничувањата за две клучни агенции за борба против корупцијата, поради критиките од европските сојузници на Киев, јави Радио Слободна Европа(РСЕ) на англиски јазик.
Стотици Украинци протестираа во центарот на Киев барајќи Зеленски да стави вето на законот.
Тие сметаат дека законот е донесен набрзина и дека ќе дозволи мешање на владата во случаи на корупција од висок профил.
Вкупно 263 пратеници во Врховната рада (украинскиот парламент) гласаа за закононот, кој ја ограничува независноста на Националното биро за борба против корупцијата на Украина (НАБУ) и Специјализираното обвинителство за борба против корупцијата (САПО).
НАБУ истражува корупција меѓу државните институции, додека САПО гони други видови корупција.
Зеленски во видео обраќање рече дека антикорупциската инфраструктура на Украина треба да се исчисти од руско влијание, додавајќи дека НАБУ и САПО ќе продолжат со својата работа.
„Исто така е важно главниот обвинител да биде посветенда обезбеди вистинска одговорност за оние што го кршат законот. Тоа навистина ѝ е потребно на Украина“, рече Зеленски.
На 21 јули, украинската агенција за внатрешна безбедност уапси двајца службеници на НАБУ - едниот под сомнение за шпионажа за Русија, другиот поради наводни деловни врски со руски субјекти - и спроведе десетици претреси насочени кон вработените во агенцијата.
СБУ тврдеше дека некои службеници имале врски со забранети политички групи, вклучително и поранешната партија на еден украински пратеник во бегство.
НАБУ соопшти дека операцијата отишла многу подалеку од легитимна загриженост за безбедноста и се проширила на „неповрзани прашања“ како што се сообраќајни прекршоци од пред неколку години.
Агенцијата предупреди дека обемот на акцијата ефикасно ја парализирал нејзината мисија.
Европската унија го нарече усвојувањето на законот „сериозен чекор назад“, додека други критичари на законот изразија загриженост дека тој претставува пресврт по една деценија демократизација.
Организацијата „Транспаренси интернешнл“, чии оценки за перцепција на корупцијата внимателно се следат низ светот, соопшти Украина значително се подобрила во последните години поради „реформите насочени кон европска интеграција и исполнување на меѓународните обврски“.
Сепак, земјата минатата година забележа пад на индексите за корупција бидејќи реформите биле „спроведени само формално“ или спроведувањето „намерно било одложено“.
Севкупно, Украина се рангираше на 105 место од 180 земји во Индексот за перцепција на корупцијата на организацијата за 2024 година - пред Русија и Белорусија, но зад Молдавија, Унгарија и Романија.
Светската здравствена организација предупреди на епидемија од вирус што го шират комарци
Светската здравствена организација (СЗО) упати итен апел за спречување на повторна појава на епидемијата на вирусот чикунгуња, што го шират комарци.
Таква епидемија го зафати светот пред две децении.
Причина за загриженост се новите епидемии во регионот на Индискиот Океан, кои сега се шират во Европа и на други континенти.
Според претставникот на СЗО, Дијана Рохас Алварез, околу 5,6 милијарди луѓе во 119 земји живеат во области каде што постои ризик од овој вирус, кој предизвикува треска, силна болка во зглобовите и може да доведе до долготраен инвалидитет.
„Сведоци сме на повторување на историјата“, рече таа, споредувајќи ја сегашната ситуација со епидемијата од 2004-2005 година, која зафати речиси половина милион луѓе, главно во мали островски територии, пред да се прошири низ целиот свет.
Најновиот бран на пренос започна на почетокот на 2025 година, со големи епидемии на истите острови во Индискиот Океан кои претходно беа погодени, вклучувајќи ги Реунион и Маврициус.
Алварез рече дека вирусот сега заразил околу една третина од населението на островот Реунион.
Ширењето продолжува и во други земји, како што се Мадагаскар, Сомалија и Кенија, додека бројни случаи се регистрирани и во Индија и делови од Југоисточна Азија, рече таа.
Особено загрижувачко е зголемувањето на бројот на увезени случаи во Европа.
Од 1 мај, околу 800 увезени случаи на вирусот чикунгуња се регистрирани во Франција, рече Алварез.
Бидејќи комарците касаат во текот на денот, неопходна е превенција, употреба на инсектициди и облека со долги ракави, препорачува СЗО.
Германскиот канцелар под притисок да го заостри ставот кон Израел
Германскиот канцелар Фридрих Мерц е под притисок да го заостри ставот кон Израел.
Членовите на неговата коалиција бараат Берлин да се придружи на изјавата на десетици западни земји во која се осудуваат „нехуманите убиства“ на Палестинците.
Мерц, кој е претседател на германската десничарска Христијанско-демократската унија (ЦДУ) е сè покритичен кон Израел.
Сепак, неговата земја не беше вклучена во заедничката изјава - објавена во понеделник од комесарот на Европската унија (ЕУ)за управување со кризи и 28 западни земји, вклучувајќи ги Велика Британија и Франција - во која се повикува Израел веднаш да ги запре непријателствата.
Земјите ја критикуваа многу бавната дистрибуција на помошта за Палестинците во Газа и нагласија дека е „застрашувачки“ што повеќе од 800 цивили загинаа чекајќи помош.
Рим Алабали Радован, министерка за меѓународен развој во владата на Мерц и членка на Социјалдемократската партија (СПД), , која е помлад партнер во владејачката коалиција, изјави дека не е задоволна од одлуката на Германија да не ја потпише декларацијата.
„Барањата во писмото до израелската влада ми се разбирливи. Би сакала Германија да се придружи на сигналот испратен од 29-те партнери“, рече таа.
Мерц рече дека Европскиот совет веќе издаде заедничка декларација, која е „практично иста по содржина како она што беше наведено во писмото“.
„Бев меѓу првите што јасно кажаа - исто така и во Германија - дека ситуацијата таму повеќе не е прифатлива“, рече Мерц, негирајќи какви било поделби во неговата коалиција по ова прашање.
Претходно оваа недела, тој рече дека разговарал со израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху, на кого му кажал дека Германија „не ја поддржува политиката на израелската влада кон Газа“.
Германските власти велат дека имаат посебна одговорност кон Израел поради историското наследство на Холокаустот и одговорноста на Германија за тие злосторства.
Поради оваа причина, тие веруваат дека можат да постигнат повеќе преку тајни дипломатски канали отколку преку јавни изјави.
Мерц е еден од ретките европски лидери кој изјави дека би го примил Нетанјаху и покрај потерницата издадена од Меѓународниот кривичен суд за наводни воени злосторства.
Израел ги отфрла обвинувањата против Нетанјаху, велејќи дека се политички мотивирани.
Меѓународниот кривичен суд наведува дека сите потписници на основачкиот статут на судот, вклучувајќи ги и 27-те членки на ЕУ, се обврзани да го уапсат Нетанјаху ако влезе на нивна територија.
Критичарите на ставот на Мерц кон Израел, вклучувајќи ги и коалициските партнери, велат дека наследството од Холокаустот не може да се користи како оправдување за игнорирање на израелските злосторства, туку дека, напротив, мотото по Холокаустот „никогаш повеќе“ мора да се примени сега – во Газа.
Мултимедија
Најпосетени
Што треба да знаете