Македонската претседателка Гордана Сиљановска Давкова стави вето, односно не го потпиша указот за Законот за заштита на децата кој беше изгласан во Собранието. Таа вели дека нејзината цел била да ги повика пратениците уште еднаш да ги разгледаат членовите 9 и 10 кои се однесуваат на издавање на двојазични лиценци за негувателки во градинки.

„Не сум јас пристрасната, туку партиите кои посегаат по квалификации. Јас само тргнав од еден ноторен уставен и правен факт дека најпрво во самиот закон има одредба во која се вели дека меѓу останатото начинот на полагањето и начинот на издавањето на лиценците се уредува со акти на министерот. Во членовите 9 и 10 има одредби што мислам дека треба парламентарниот состав да ги преобмисли, изјави Сиљановска Давкова.

Со овие два члена во законот се предвидува покрај македонскиот, во лиценците да стои и јазикот што го зборуваат 20 проценти од граѓаните. Силјановска во своето објаснување вели дека дека спорните членови 9 и 10 од овој закон треба да се преиспитаат низ призма на аманданот пет од Уставот и постоечкиот Закон за употреба на јазиците, кој засега е оспорен во Уставниот суд.

Видете и ова:

Македонските политичари станаа ТикТокери

По непотпишувањето на указот од страна на претседателката, од Владата информираа дека законот ќе се доработи и ќе се достави во Собранието во закониските рокови.

Ќе бидат корегирани и ќе бидат согласно Уставот и Законот за јазици и очекувам дека успешно ќе бидат усвоени. Мислам дека малку несмасно е тоа направено. Тоа е една формулација којашто ќе се надмине. Инаку се знае дека службен јазик на целата територија на државата е македонскиот јазик, но сите оние кои ќе побараат и на албански да биде формуларот за полагање, тоа сега ќе биде прецизно формулирано согласно Уставот и законите и ќе биде овозможено, изјави премиерот Христијан Мицкоски пред Соборниот храм во Скопје.

Опозициските партии го поздравија ветото на Сиљановска Давкова.

„Го поздравуваме непотпишувањето на Указот од страна на претседателката на државата, Гордана Сиљановска Давкова, со што се отвора можноста за повторно разгледување. Бараме од Владата да се повлече од намерата за измена на Законот,“ соопштија од СДСМ.

Тие го критикуваат и враќањето на процедурата за издавање лиценци од дигитална на хартиена форма.

„Ова отвора простор за злоупотреби, партизација и доделување на лиценци по партиски клуч, наместо транспарентен и објективен процес,“ се вели во соопштението.

СДСМ ја осуди и процедурата на носење на Законот, која според нив, била насилно туркана низ Собранието.

Слободата на изразување и слободата на медиумите се ограничени во земјите од Западен Балкан, оцени американскиот Стејт департмент во својот најнов извештај за состојбата со човековите права во светот.

Ова е прв извештај за човековите права издаден од Стејт департментот по преземањето на власта од страна на администрацијата на претседателот Доналд Трамп.

За Северна Македонија се наведува дека невладините организации во земјава забележуваат оти медиумските слободи се загрозени од стратешки тужби против новинари – т.н. слап тужби (SLAPP), притисок од функционери, самоцензура и напади за истражувањата за корупција, дезинформации и говор на омраза.

Се споменуваат и примери за конкретни случаи, како што се заканите со смрт против новинарката Лепа Џундева и нападот на новинарот Фуркан Салиу.

Видете и ова:

Репортери без граници: Македонија на 42 место според индексот за слобода на медиумите

Во извештајот се нотира и дека медиумите во Северна Македонија, особено јавните радиодифузни сервиси, се соочуваат со политички и економски притисоци, додека онлајн медиумите, иако се послободни, страдаат од дигитални напади и обиди за нивна дискредитација.

До септември 2024, четири новинари биле мета на слап тужби од државни и приватни актери, нотира Стејт департментот во извештајот за минатата година.

Што се нотира за земјите од регионот?

Покрај за слободата на медиумите, извештајот за земјите од Западен Балкан ги истакнува и проблемите што се евидентирани во претходните извештаи – неуспехот да се гонат воените злосторства.

Во делот за Босна и Херцеговина се нотира дека властите во ентитетот Република Српска презеле активности што ги ослабеле државните институции, ги зголемиле меѓуетничките тензии и ја ограничиле слободата на изразување. Претседателот на Република Српска Милорад Додик, забележува Стејт департментот, го поткопува уставниот поредок на БиХ преку засилени вербални и правни напади.

Во однос на Косово, се наведува дека властите не презеле доследни чекори за идентификување, истрага, гонење и казнување на службените лица кои ги прекршувале човековите права.

Кога е во прашање Србија, според извештајот, немало значајни промени во состојбата со човековите права. Но, се истакнуваат извештаи за сериозни ограничувања на слободата на изразување и слободата на медиумите, вклучувајќи насилство или закани за насилство врз новинари и неоправдано прогонување на новинари, како и трговија со луѓе, вклучувајќи принудна работа.

И за Црна Гора се наведува дека немало значајни промени во 2024 година, а меѓу проблемите со човековите права се посочуваат извештаи за тортура или суров, нечовечки и понижувачки третман, како и сериозни ограничувања на слободата на изразување и медиумските слободи.

Извештајот за 2024 година не ги споменува притисоците или ограничувањата со кои се соочува ЛГБТ+ популацијата во земјите од Западен Балкан.

Видете и ова:

„Не знам што се случи“ - македонска државјанка меѓу протераните од Србија

Состојба во светот

Во годишниот извештај, Стејт департментот значително ги ублажи критиките кон некои земји кои се силни партнери на републиканскиот претседател Доналд Трамп, како што се Ел Салвадор и Израел, а во кои организациите за човекови права тврдат дека има сериозна историја на злоупотреба на човековите права.

Од извештајот за 2024 е отстрането споменувањето на дискриминацијата со која се соочуваат ЛГБТ+ луѓето, намален е претходниот фокус на репродуктивните права, а воведени се критики за ограничувањата на политичкиот говор кај сојузниците на САД во Европа, за кои американските претставници веруваат дека се насочени кон десничарските политичари.

Во извештајот се споменува она што администрацијата на Трамп го смета за ограничувања на слободата на говорот во Обединетото Кралство, Франција и Германија односно се користи идентичен јазик дека „состојбите со човековите права во сите три сојузници на НАТО се влошија во текот на годината“.

На 89-годишна возраст почина Милка Ефтимова - македонската оперска примадона, доајен на Македонската опера и амбасадор на македонската уметност и култура во светот.

Во својата богата и плодна кариера, таа отпеа четириесет оперски улоги, како и многубројни партии во ораторијални дела и соло изведби, застанувајќи повеќе од 1200 пати на оперската и концертната сцена, во дваесетина земји низ светот.

Таа ќе остане запаметена по улогите на Орфеј во ,,Орфеј и Евридика", Ацучена во ,,Трубадур", Еболи во ,,Дон Карлос", Сузуки во ,,Мадам Батерфлај", Марфа во ,,Хованшчина", Урлика во ,,Бал под маски" и многу други, а најголем печат остави во насловната улога на ,,Кармен". Од оперската сцена јубилејно се прости токму со Кармен на 6 ноември 1991 година.

Милка Ефтимова е родена во Радовиш на 26 февруари во 1936. Завршила средно музичко училиште во Штип, музичка академија во Љубљана, и предавала на Факултетот за музичка уметност и во средното музичко училиште во Скопје. Во 1961 за првпат застанала на сцената на оперскиот театар.

Таа беше редовен професор на Факултетот за музичка уметност во Скопје, наставник на Музичко-балетскиот училиштен центар во Скопје и Средното музичко училиште во Штип.

Добитник е на наградите: „11 Октомври“ (1985), „Св.Климент Охридски“ (2001), „Мајка Тереза“ (2009), како и Орден за заслуги на Република Северна Македонија (2022).

Околу 350 лица денеска (13 август)полагаат за лиценца за работа за воспитувачи, негуватели, стручни работници, соработници и директори. Оваа обврска е задолжителен предуслов за вработување во детските градинки.

Министерот за социјална политика, демографија и млади Фатмир Лимани денеска присуствуваше на полагањето на стручниот испит на Филозовскиот факултет кој процес беше блокиран од 2023 година.

„Конечно го одблокиравме процесот на полагање стручни испити за доделување и добивање лиценци за работа, во детските установи, процес кој беше во застој од 2023 година. Поради нефункционален електронски систем за полагање, голем број на кандидати не може да пристапат кон испитот што предизвика застој токму кога имавме најголема потреба за кадар во градинките на нацинално ниво. Се со цел надминување на овој проблем, и на оваа ситуација, извршивме измени во Законот за заштита на деца, со кој се овозможи стручниот испит да се спроведува и во хартиена форма и тоа до 1 јануари 2026 година, а по тој рок процесот за лиценцирање ќе продолжи по електронски пат“, истакна Лимани.

Видете и ова:

Првото вето од Сиљановска Давкова за закон, владата најави корекции

Тој информираше дека денеска ќе полагаат околу 350 лица, а до крајот на овој месец уште 350 кандидати ќе имаат можност да го завршат овој процес и да се стекнат со соодветна лиценца за работа.

Лимани нагласи дека сите пристигнати барања за стекнување со лиценца детално се разгледуваат и потенцира дека секој барател ќе биде исконтактиран од страна на комисијата.

Европската банка за обнова и развој (ЕБРД) ќе ѝ додели заем од 500 милиони евра на украинската државна гасна компанија Нафтогас (NAK) за финансирање итни набавки на гас, со цел зајакнување на енергетската безбедност на земјата, која оваа година е сериозно нарушена од повторените насочени руски напади. Ова е најголемиот единечен заем што Банката го одобрила во Украина.

Заемот е поддржан со гаранција од Европската Унија, која покрива 90 проценти од износот, во рамките на Инвестициската рамка за Украина-механизам насочен кон обезбедување средства за закрепнување и долгорочен развој на земјата.

Новата финансиска поддршка следи по големите руски напади врз постројките за производство и преработка на гас на Нафтогаз во првата половина од 2025 година, при што се предизвикани значителни загуби во производството и зголемена потреба од увоз на гас додека компанијата ги обновува оштетените капацитети.

Ова е четвртиот пакет финансирање што ЕБРД го обезбедува за Нафтогас од почетокот на целосната руска инвазија врз Украина во 2022 година. Со него, вкупната поддршка на Банката за компанијата достигнува 1,6 милијарди евра - од кои 1,27 милијарди евра во заеми и 330 милиони евра во грантови обезбедени од Норвешка преку ЕБРД.

Видете и ова:

Украина во неизвесност и по договорот за вооружување меѓу САД и НАТО

ЕБРД е најголемиот институционален инвеститор во Украина и од почетокот на војната има пласирано повеќе од осум милијарди евра во земјата, се наведува во денешното соопштение од оваа институција. Петте приоритети на Банката во Украина се енергетска безбедност, витална инфраструктура, безбедност на храната, трговија и приватен сектор.

Инвестициската рамка за Украина е дел од механизмот „Фонд за Украина“ на ЕУ во вредност од 50 милијарди евра, наменет за привлекување јавни и приватни инвестиции за закрепнување и реконструкција. Рамката располага со финансиски инструменти во износ од 9,3 милијарди евра – 7,8 милијарди во гаранции за заеми и 1,5 милијарди во комбинирано финансирање – со цел да се мобилизираат 40 милијарди евра за обнова, реконструкција и модернизација на Украина.

Министерството за внатрешни работи на Србија објави дека за време на ненајавените собири во Врбас и Бачка Паланка, биле повредени четворица полицајци од Полициската управа на Нови Сад, вклучувајќи го и заменик-началникот на оваа полициска управа.

„Полициските службеници се повредени во кордонот што ги одвојуваше демонстрантите од поддржувачите на Српската напредна партија кои стоеја пред просториите на партијата, додека демонстрантите ги нападнаа“, се вели во соопштението.

Според Министерството за внатрешни работи, демонстрантите фрлале разни предмети кон полицијата и собраните поддржувачи на СНС.

Припадници на српската полиција интервенираа во вторник вечерта за да ги одвојат граѓаните што демонстрираа во Врбас од членовите на владејачката Српска напредна партија (СНС), објави телевизијата Н1 од местото на настанот.

На фотографиите од оваа медиумска компанија од Врбас, околу 130 километри северно од Белград, може да се види дека пиротехнички средства, петарди, јајца, шишиња летаат кон демонстрантите, противници на владата, кои се собрале на претходно објавениот состанок.

Н1 наведува дека нападот го извршил припадник на Српската напредна партија и дека станува збор за „синхронизиран напад“ што се случил и во Бачка Паланка, околу педесет километри од Врбас, каде што полицијата не реагирала.

Видете и ова:

Поделена Србија: Тенката линија помеѓу политичките конфликти и отвореното насилство

Како што претходно објави Радио Слободна Европа, поддржувачите и противниците на владата биле одделени со полициски кордони неколку пати во различни градови на Србија во последниот месец. Заедно со истурање вода, фрлање јајца, поради навреди до физичко насилство.

Во понеделник, 11 август, во Бачка Паланка се одржа митинг во поддршка на Драган Прпа, кој беше нападнат од маскирани насилници, а на митингот имаше инциденти, бидејќи голем број поддржувачи на СНС се собраа пред просториите на партијата.

Претходно, на 10 август, во Врбас, околу 30 километри од Нови Сад, полицијата ги оддели поддржувачите на владата, предводени од СНС, и оние кои се против владата. Двете групи разменија пцовки и навреди, а летаа пластични шишиња и јајца.

Сепак, вниманието на јавноста го привлече уште пред тоа инцидент во Бачки Петровец на 9 август. Тој ден, група мажи вербално нападнаа и искинаа фотографии на кои се прикажани протести предводени од студентите во блокада од протестите низ Војводина на изложба организирана од неформална група граѓани - Словаци од Бачка, Банат и Срем.

Европските и украинските лидери ќе разговараат со претседателот на Соединетите Држави (САД), Доналд Трамп, на виртуелен состанок во среда (13 август), пред неговиот самит со претседателот на Русија, Владимир Путин во Алјаска.

Американскиот претседател рече дека состанокот ќе послужи како „запознавање“ во рамките на неговите напори за ставање крај на војната меѓу Русија и Украина.

Виртуелна видео средба меѓу Трамп, украинскиот претседател Володимир Зеленски и лидерите на Германија, Финска, Франција, Велика Британија, Италија, Полска и Европската Унија е планирана за 14 часот, објави портпаролот на германската влада.

Генералниот секретар на НАТО, Марк Руте, исто така, ќе учествува на конференцијата организирана од германскиот канцелар Фридрих Мерц.

Украина се надева дека средбата ќе послужи, барем делумно, како европска противтежа на самитот во Алјаска.

Минатата недела, Трамп се согласи да го одржи првиот состанок меѓу САД и Русија од 2021 година, нагло менувајќи го курсот, и покрај тоа што неколку недели изразуваше разочарување од Путин, кој ги игнорираше мировните иницијативи на САД.

Видете и ова:

Украинците се сомневаат дека средбата Трамп-Путин ќе донесе крај на војната

Трамп вели дека и Киев и Москва ќе мора да се откажат од делови од својата територија за да ја завршат војната. Руските трупи веќе окупираа речиси една петтина од вкупната територија на Украина.

Непредвидливоста на тоа како ќе се одвива состанокот во Алјаска предизвика загриженост во Европа дека американските и руските лидери би можеле да донесат одлуки со далекусежни последици, па дури и да се обидат да ја принудат Украина да прифати неповолно решение.

„Сега се фокусираме на тоа да се осигураме дека тоа нема да се случи, да работиме со американските партнери и да останеме координирани и обединети од европска страна. Сè уште има многу време до петок“, рече еден висок функционер од Источна Европа.

Администрацијата на Трамп ги намали очекувањата за каков било поголем напредок кон прекин на огнот во вторник, нарекувајќи ја неговата средба со Путин во Алјаска „добра можност за слушање“.

Видете и ова:

Венс: И Украина и Русија, најверојатно ќе бидат „незадоволни“ од каков било мировен договор

Европските лидери постојано нагласуваат дека ги поздравуваат напорите на Трамп за мир, но истакнуваат дека не смее да има договор за Украина, без учество на самата Украина.

Шест високи европски претставници изјавија за Ројтерс дека го гледаат ризикот од договор што би бил неповолен за безбедноста на Европа и Украина. Тие изјавија дека европското единство би било клучно доколку тоа се случи.

Портпаролката на Белата куќа, Каролин Ливит, во вторникот им изјави на новинарите дека самитот ќе биде „добра можност за слушање“ за Трамп да открие што е потребно за да се постигне договор.

По виртуелната средба, Трамп и потпретседателот Џ.Д. Венс треба да разговараат со европските лидери на уште една онлајн средба во 15 часот, изјави германскиот портпарол.

Потоа, во 16:30 часот, е закажан онлајн состанок на „Коалицијата на подготвените“, група земји што работат на планови за поддршка на Украина во случај на прекин на огнот.

Собраниската Комисија за прашања на изборите и именувањата утре ќе одржи седница на која се очекува да формира Комисија за селекција на кандидати за претседател на Државната комисија за спречување на корупцијата (ДКСК). Како што стои на календарот на активности на веб-страната на Собранието, седницата е закажана за 12 часот.

Собранието на 5 август го распиша Огласот за нов претседател на Антикорупциска. Како што се наведoa тогаш од Собранието, рокот за пријавување ќе трае 10 дена, а понатамошните фази од постапката ќе се спроведат согласно роковите и процедурите утврдени во член 12 од Законот за спречување на корупцијата и судирот на интереси.

Собранието на 1 август донесе Предлог на одлука за објавување на јавен оглас за избор на претседател на Државната комисија за спречување на корупцијата откако сега веќе поранешната претседателка на ДКСК Татјана Димитровска поднесе оставка по обвинувањата на Обвинителството за гонење организиран криминал и обвиненијата за две кривични дела и тоа за оддавање службена тајна на поранешниот директор на ТЕЦ Неготино Небојша Стојановиќ, обвинет во „Адитив“, и за компјутерски фалсификат затоа што ревизор од ДЗР во нејзино име и го положил тестот за сертификат за државна тајна.

Видете и ова:

Распишан јавен оглас за нов претседател на ДКСК по оставката на Димитровска

Законот за спречување на корупцијата и судирот на интереси во членот 14 предвидува во случај на оставка на претседател или член на ДКСК, Собранието да констатира престанок на фукцијата. Во ставот 6 од овој член се наведува и дека во случај на престанок на функцијата или разрешување на претседателот на ДКСК до изборот на нов претседател на комисијата, функцијата на претседател ја врши заменик-претседателот на Државната комисија, со сите должности и овластувања кои ги имал претседателот.

Во членот 7, пак, се наведува дека во случај на разрешување, односно претстанок на функцијата на претседателот, односно мандатот, Собранието најдоцна во рок од десет дена започнува постапка за избор на нов претседател, односно член на Државната комисија.

Врз основа на членот 12 став 2 од Законот, во случај на разрешување, односно престанок на функцијата на претседателот, односно член на ДКСК пред истекот на мандатот, Собранието започнува постапка за избор на нов претседател, односно член на ДКСК во рок од десет дена од престанокот на мандатот.

Постапката за избор на претседател и членови на Државната комисија започнува со објавување јавен оглас за избор на претседател и членови на Државната комисија, а ја спроведува Комисијата за прашања на изборите и именувањата на Собранието. Собранието го објавува огласот во „Службен весник“ и во најмалку три дневни весници. Рокот за пријавување на кандидати за огласот е десет дена од денот на објавувањето на огласот во „Службен весник на Република Македонија“.

Комисијата за прашања на изборите и именувањата на Собранието во рок од десет дена од објавувањето на огласот формира Комисија за селекција на кандидати за претседател и за членови на ДКСК. Таа ги проверува документите и ги селектира кандидатите, и во рок од пет дена од објавувањето на листата на овој член, се организира интервју на кандидатите кои ги исполнуваат условите од членот 11 на овој закон кое се емитува на Собранискиот канал.

Во рок од три дена од спроведувањето на интервјуто, Комисијата за селекција утврдува ранг-листа на кандидатите согласно со утврдените критериуми и ја доставува на Комисијата за прашања на изборите и именувањата на Собранието, која во рок од два дена, најдобро рангираните кандидати му ги предлага на Собранието во единствена предлог листа за претседател и членови на ДКСК, со образложение за секој од предложените кандидати.

Во последните 24 часа, во Србија е регистриран 181 пожар, изјави на 12 август Лука Чаушиќ, вршител на должноста раководител на Секторот за вонредни ситуации, објави Министерството за внатрешни работи.

„Членовите на Секторот, во соработка со Хеликоптерската единица на МВР, доброволните противпожарни друштва, индустриските единици и локалните самоуправи, се максимално ангажирани и успеваат да ги изгаснат сите пожари во рекордно време“, рече Чаушиќ, по посетата на подрачјето загрозено од пожарот во градот Костол, во општина Кладово во источна Србија.

Според него, пожарот во тоа подрачје зафатил повеќе од 100 хектари трева и ниска вегетација. Пожарникарите успеале да одбранат околу десетина куќи во тоа подрачје.

„Најважно е што нема жртви во пожарот. Изгоре една помошна зграда, а досега не е евидентирана поголема материјална штета“, рече Чаушиќ.

Тој истакна дека е потребна посебна претпазливост со претстојниот период на топло и суво време и дека претпазливоста при користење на отворен пламен е законска обврска.

Министерството за финансии согласно одредбите од Изборниот законик од денеска на својата веб-страница ќе ги објавува буџетските исплати во посебна база за буџетски трошоци во изборен период.

Како што соопшти Министерството, согласно Изборниот законик Министерството за финансии од денот на донесување на Одлуката за распишување на изборите до нивното завршување има обврска во посебна база да ги објавува податоците за сите буџетски исплати, освен редовните за плати, пензии и комунални трошоци.

„Исто така, Министерството за финансии две недели по распишување на изборите има обврска да поднесе и предизборен финансиски извештај во којшто ќе биде опфатен преглед на сите планирани и реализирани приходи и расходи од Буџетот по ставки, во периодот од почетокот на фискалната година до денот на поднесување на извештајот којшто се објавува на веб-страната на Министерството за финансии“, стои во соопштението на Министерството.

Видете и ова:

Независните кандидати не веруваат на изјави - бараат сигурен начин за учество на изборите

Претседателот на Африм Гаши, на 9 август 2025 година ги распиша локалните избори, коишто ќе се одржат на 19 октомври.

Судот на Босна и Херцеговина одобри Милорад Додик да ја замени неговата едногодишна затворска казна со парична казна, во согласност со законот што го пропишува ова.

Судот во вторник, 12 август, соопшти дека „во согласност со законските прописи, е донесена одлука со која, по изјавата на Обвинителството на БиХ, се усвои горенаведениот предлог за одбрана и се осуди Милорад Додик на затворска казна заменета со парична казна“.

Кривичниот законик на БиХ предвидува можност за заменување на затворската казна до една година со парична казна, така што еден ден затвор чини 100 КМ (50 евра). Додик ќе плати околу 36.500 КМ (малку над 18.000 евра) за една година.

Додик е осуден на една година затвор и шестгодишна забрана за вршење на каква било јавна функција поради непочитување на одлуките на високиот претставник на меѓународната заедница во БиХ.

Откако пресудата стана правосилна, Централната изборна комисија на БиХ го поништи мандатот на претседателот на Република Српска Милорад Додик, избран на општите избори во 2022 година, на 6 август.

Адвокатскиот тим на Милорад Додик поднесе жалба на оваа одлука на Изборната комисија на 12 август, а Апелациониот оддел на Судот на БиХ ќе издаде конечно мислење за неа во рок од три дена од датумот на поднесување на жалбата.

Постапката пропишана по престанокот на мандатот поради одлуката на Судот на БиХ и ЦИК вклучува распишување предвремени избори за претседател на РС, кои можат да бидат блокирани или попречени од ентитетот РС.

Веднаш по одлуката на ЦИК, Додик најави можност за референдум во РС, на кој граѓаните би одлучувале за мандатот на претседателот на ентитетот или за отфрлање на пресудата на државниот суд.

Адвокатскиот тим, исто така, поднесе барање до Уставниот суд на БиХ, кој Додик не го признава, за привремена мерка со која се забранува извршувањето на пресудата до конечната одлука на Уставниот суд на БиХ.

Адвокатот на Додик, Горан Бубиќ, изјави дека ова е направено со цел да се создаде начин за жалба до Европскиот суд за човекови права, што е можно само откако Уставниот суд на Босна и Херцеговина ќе одлучи за случајот.