Почна лидерската средба во Собранието која ја свика премиерот Димитар Ковачевски, на која како што беше најавено од Владата, претседателите на парламентарните партии ќе разговараат за одлуките кои треба да се носат со широк консензус, односно за внесувањето на Бугарите и другите народи во Преамбулата на Уставот за да продолжи европскиот пат на земјава.

На средбата дојдоа лидерот на ВМРО-ДПМНЕ Христијан Мицкоски, лидерот на ДУИ Али Ахмети, на Алтернатива Африм Гаши, на Алијанса за Албанците Арбен Таравари, на Демократскиот сојуз Павле Трајанов, на ДПА Мендух Тачи и лидерката на ДОМ Маја Морачанин. Поканата ја одбија партиите Левица и Беса.

Пред почнувањето на средбата изјави дадоа Морчанин, Трајанов, Тачи и Гаши.

Морачани изјави дека очекува конструктивна дискусија и одговорност од сите партии што ќе бидат претставени на средбата. Таа рече дека сите треба да бидат фокусирани само на прашањето што се однесува на преамбулата на Уставот и спроведувањето на реформите за влез во ЕУ, но посочи дека не очекува денеска да има договор.

„Не очекувам дека денеска ќе се постигне договор имајќи ги предвид нели најавите, изјавите од опозицијата дека се уште се против, бараат дополнителни гаранции за промена на Уставот, но е добро да разговараме заеднички, бидејќи тоа е најдобриот начин за стратешки прашања кои се стратешка важност и за државата и за граѓаните, рече Морачанин.

Трајанов, пак, рече дека во името на Демократскито сојуз ќе барам прва точка на средбата да биде да упатат силна заедничка порака до Бугарија да ги признае Македонците како национална припадност и да ги остваруваат сите свои права.

Претседателот на ДПА Мендух Тачи изјави дека „со добар дијалог треба да се постигне договор за уставните измени и дека нема друг пат да се деблокира интеграцискиот процес.

За тоа дали и тие имаат услови како другите партии на Албанците, Тачи рече дека тргањето на 20 проценти од Уставот е нивен предлог, но оти исто така сега не е време за уцени.

„Јас разговарав со господинот Ахемти за оваа тема, ќе продолжиме да разговараме, но ние немаме никаков услов. И тоа треба многу јасно да се кажува. После ќе раговараме исто како што разговаравме со господинот Ахмети и со нашиот коалиционен партнер и со македонската опозиција. Имаме јаки аргументи, но не е моментот да се воспоставуват услови или рокови. Ова е многу поголем процес од оваа другото“, изјави Тачи.

Претседателот на Алтерватива, Африм Гаши истакна дека доаѓа да ја искаже целосната поддршка на неговата партија кон евроинтеграцискиот процес.

„Алтернатива стои сто проценти во овој процес евроинтеграциски. Направи се да даде поддршка да што побргу ги отвориме поглавјата“, рече Гаши.

• Се крчка ли мнозинство за уставните измени?

Инаку, како што деновиве наведе премиерот Ковачевски, лидерската средба ја свикавл со цел сите политички партии кои се застапени во Парламентот да разговараат за европската иднина на државата и за сите одлуки коишто треба да ги носат со широк политички консензус.

Лидерот на опозицијата Христијан Мицкоски по повикот на премиерот објави дека ќе присуствува на средбата, иако претходно посочи дека смета оти на неа треба да се разговара за прашања како економијата, сиромаштијата и енергетската криза, а не за уставните промени. Тој додаде дека е подготвен на средбата да ги брани ставовите на партијата.

„Народот од нас очекува да зборуваме за инфлацијата, за енергетската криза, за зголемената сиромаштија, за затворените рудници и фабрики, за нискиот стандард. Ова се темите за кои мора алармантно да се бараат решение, а не за уставни измени или една генерална тема без никакви појаснувања“, изјави Мицкоски на 5 ноември.

Од парламентрните партии кои исто така претходно потврдија дека ќе учествуваат на лидерската средба е Алијанса за Албанците (АА). В.д. претседателот на партијата Арбен Таравари изјави дека ќе присуствуваат во Парламентот за да разговараат за идната европска перспектива на државата, но како што рече и за „евентуалните промени кои треба да се направат во Уставот“.

„Одлука на комисијата за организирање на конгресот на АА, која се состои од градоначалниците и пратениците од АА, донесе конечна одлука дека во понеделник во 12 часот ќе бидеме во парламентот“, рече Таравари.

Алијанса за Албанците е дел од албанските парламентарни партии кои, пак, отворањето на Уставот го условуваат со барање при внесувањето на Бугарите и другите народи, да биде избришана и формулацијата „20 проценти“ за да биде заменета со албански народ, албански јазик.

• Лидерот на Беса нема да учествува на лидерската средба во Собранието

Истото барање го изнесе и партијата Беса, која пак на час пред одржувањето на средбата соопшти дека ја одбива поканата на премиерот. Претседателот на Беса Биљал Касами образложи дека нема да учествува на средбата, бидејќи смета дека таа е „формалност за да се спаси ДУИ од обврската да седне на маса со претставниците на албанските партии.“

Беса претходно соопшти дека за случајот со дефиницијата „20 проценти“ и дефинирањето на албански јазик ќе испрати покана до партиите од албанскиот блок за одржување на состанок со цел обединување на „албанскиот политички фактор за да се отстранат погрдните поими како што е согласно нашите заеднички определби“.

Но, од ДУИ која е дел од владејачката коалиција со СДСМ, за иницијативата на Беса рекоа дека сега не е момент за овие промени, односно дека оваа промена на Уставот спред нив треба да се случи во нормален политички процес.

Потпретседателот на ДУИ Арбер Адеми потврди дека претставници на партијата ќе присуствуваат на денешната лидерската средба иницирана од премиерот Ковачевски.

„Со оглед на важноста на моментот низ кој поминуваме, како општество и како држава, сметам дека е правилно да се одржи ваква средба, бидејќи ситуацијата е сериозна и заслужува сериозен одговор и одговорност од сите политички партии, а особено уште повеќе кога имаме предвид дека за европската агенда, уставните измени за кои се потребни двотретинско на пратеници импонира неопходно седнување на една маса, соработка и заедничко одлучување на парламентарните политички партии“, рече Адеми.

• Уставни измени се потребни, но со реална анализа и без притисоци

Владејачката коалиција во Собранието која е составена од СДСМ, ДУИ, ДПА и Алтернатива имаат вкупно 64 пратеници. Опозициската ВМРО-ДПМНЕ има 38 пратеници, Алијанса за Албанците 8 пратенци, Беса има 4, Левица 2. Левица исто така соопшти дека нема да присуствува на лидерската средба.

За отворањето на Уставот е потребно да гласаат 80 пратеници и е услов којшто го прифатија Бугарија и Македонија како дел од францускиот предлог за кревање на бугарското вето и одблокирање на почетокот на пристапните преговори на Македонија со Европската унија.

Бугарија пред неколку месеци го укина ветото за почеток на преговорите со ЕУ откако го прифати францускиот предлог, кој меѓу другото, предвидува бугарските услови да станат дел од обврските на Македонија кон ЕУ. Во јули годинава документот го одобри и македонскиот Парламент, кој значи внесување на Бугарите во Преамбулата, но и борба против говорот на омраза, ревизија на учебниците по историја и гаранции дека земјава нема територијални претензии.

Израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху ја поддржа целосната воена окупација на Газа за прв пат по две децении, објавија медиумите и требаше да се сретне со високи безбедносни претставници во вторник за да финализира нова стратегија во 22-месечната војна, објави Ројтерс.

Медијацијата меѓу Израел и палестинската милитантна група Хамас - која САД и Европската унија ја сметаат за терористичка организација, пропадна и покрај силниот меѓународен притисок за прекин на огнот за ублажување на последиците од гладот и ужасните услови на опколената палестинска територија.

Министерството за здравство на Газа соопшти дека уште осум лица починале од глад или неухранетост во последните 24 часа, додека уште 79 лица беа убиени во последниот израелски напад.

Нетанјаху требаше да се сретне со министерот за одбрана Израел Кац и началникот на Генералштабот Ејал Замир за да одлучи за стратегијата што ќе ѝ биде презентирана на владата подоцна оваа недела, изјави израелски функционер за Ројтерс.

На состанокот ќе присуствува и министерот за стратешки прашања Рон Дермер, близок соработник на Нетанјаху.

Израелскиот Канал 12, повикувајќи се на функционер во кабинетот на Нетанјаху, објави дека премиерот се стреми кон преземање контрола врз целата територија.

Тоа би значело поништување на одлуката од 2005 година за повлекување на израелските доселеници и војници од Газа, а воедно задржување на контролата врз нејзините граници, потег што десничарските партии го обвинуваат за доаѓањето на Хамас на власт, потсетува Ројтерс.

Сепак, не е јасно дали Нетанјаху размислува за долгорочна окупација или краткорочна операција насочена кон уништување на Хамас и ослободување на израелските заложници.

Кабинетот на премиерот не одговори веднаш на барањето на Ројтерс за коментар за извештајот на Канал 12.

Палестински функционер рече дека тоа би можел да биде тактички потег за притисок врз Хамас да направи отстапки, додека палестинското Министерство за надворешни работи ги повика странските земји да обрнат внимание на извештаите.

„Министерството ги повикува државите и меѓународната заедница да ги сфатат овие информации со најголема сериозност и итно да интервенираат за да го спречат нивното спроведување, без разлика дали овие информации имаат за цел да извршат притисок, да тестираат меѓународни реакции или се реални и сериозни“, се вели во соопштението.

Коалициската влада на Израел, најдесничарската и најрелигиозно конзервативна во историјата на земјата, вклучува крајно десничарски политичари кои се залагаат за анексија и на Газа и на Западниот Брег и ги охрабруваат Палестинците да ја напуштат својата татковина.

Израел ја започна својата кампања во Газа како одговор на нападот на Хамас на југот на 7 октомври 2023 година, во кој, според израелските бројки, околу 1.200 луѓе беа убиени, а 251 заложник беа земени во Газа.

Од 251 лице киднапирано тој ден, 49 остануваат заложници во Газа, а армијата прогласи 27 мртви.

Во израелската офанзива загинаа најмалку 59.000 луѓе во Газа, претежно цивили, според бројките од Министерството за здравство на Хамас, кои Обединетите нации ги сметаат за веродостојни, пренесува АФП.

Милорад Додик, претседателот на босанскиот ентитет Република Српска, го посети унгарскиот премиер Виктор Орбан во Будимпешта, што е негова прва посета на странски лидер по конечната пресуда на Судот на Босна и Херцеговина со која го осуди на една година затвор и му забрани да извршува јавни функции шест години.

Додик го посети Орбан, кој го поддржа по пресудата, заедно со српската членка на Претседателството на БиХ, Жељка Цвијановиќ.

Како што објави Додик на мрежата X, тој му е благодарен на Орбан „за неговата поддршка за Република Српска и јасните пораки да се почитува она што го избира народот, а не она што го наметнуваат неизбраните“.

Орбан го поддржа Додик во неодамнешните објави на социјалните мрежи, велејќи дека „Унгарија не ја признава пресудата“ на Судот на Босна и Херцеговина.

Унгарскиот лидер претходно го поддржа Додик и ги блокираше обидите на Европската Унија да го санкционира.

Додик и неговата партија, Алијансата на независни социјалдемократи, исто така ја отфрлија пресудата и ја повикаа опозицијата да формира „влада на национално единство“ во РС, како и да соработуваат во институциите на Босна и Херцеговина сè додека статусот на овој босански ентитет не се врати во, како што велат, „гарантирани уставни рамки“.

Горан Бубиќ, адвокатот на Додик, најави жалба до Уставниот суд на Босна и Херцеговина против пресудата и барање за „привремена мерка“ што привремено ќе го запре спроведувањето на санкциите утврдени во пресудата.

Централната изборна комисија на Босна и Херцеговина официјално ќе одлучи за мандатот на претседателот на ентитетот на седница во среда, 6 август.

Додик беше прогласен за виновен за потпишување на указ за донесување закон што високиот претставник во Босна и Херцеговина, Кристијан Шмит, претходно го поништи.

Со овие закони, законодавните тела во РС се обидоа да го спречат спроведувањето на одлуките на Уставниот суд на Босна и Херцеговина и на високиот претставник на територијата на овој босански ентитет.

Русија ги обвини Соединетите Држави за нелегален трговски притисок врз Индија откако американскиот претседател Доналд Трамп повторно се закани дека ќе ги зголеми увозните давачки на индиската стока поради нејзините купувања руска нафта.

„Не сметаме дека ваквите изјави се легални. Веруваме дека суверените земји треба да имаат и имаат право да ги изберат своите трговски партнери и формите на трговска и економска соработка што се во интерес на една или друга земја“, изјави денеска (5 август) портпаролот на Кремљ, Дмитриј Песков.

Претходно, Трамп изјави дека од петок (8 август) ќе воведе нови санкции врз Русија и против земјите што купуваат руски енергетски ресурси, освен ако Москва не преземе мерки за прекин на конфликтот во Украина.

Сепак, рускиот претседател Владимир Путин не даде никакви знаци за каква било промена во ставот на Русија за војната, забележуваат агенциите.

Њу Делхи ги нарече заканите на Трамп „неоправдани“ и вети дека ќе ги брани своите економски интереси, продлабочувајќи го трговскиот јаз меѓу Индија и САД.

Кон крајот на минатата недела, претставници на индиската влада изјавија за „Њујорк тајмс“ дека нивната земја ќе продолжи да купува нафта од Русија и покрај заканата од санкции.

Специјалното обвинителство на Косово објави дека поднело обвинение до Основниот суд во Приштина против функционерот на Владата на Србија, Игор Поповиќ.

Тој беше обвинет за „поттикнување поделба и нетолеранција“.

„И.П. се изјасни за виновен за кривичното дело за кое се товари. Врз основа на тоа, Специјалното обвинителство на Република Косово, покрај обвинението, достави и спогодба за признавање на вина до Основниот суд во Приштина“, соопшти Специјалното обвинителство.

Обвинителството додаде дека Поповиќ намерно и јавно поттикнувал и ширел омраза и нетолеранција меѓу етничките групи за време на говорот одржан во Ораховац на 18 јули.

Обвинителството објави дека во својот говор Поповиќ употребил јазик што поттикнува раздор и омраза, велејќи: „Срби умираа тука во регионот на Ораховац, Метохија, Косово и Метохија затоа што се староседелци и имаат корени тука и не дозволуваат некој да ги прогласи за окупатори- странци и да ги протера од тука, од страна на ОВК - терористичка организација“, а потоа продолжи да апелира до граѓаните, наведувајќи: „Мора да бидеме горди на храброста на жртвите и браќата што останаа тука и што се трудиме Велика Хоча и Ораховац да останат српски“, се наведува во соопштението.

По говорот во Велика Хоча, Поповиќ беше приведен од косовската полиција на граничниот премин Брњак, кој го поврзува Косово со Србија и беше приведен во полициски притвор 48 часа.

Потоа, на 20 јули, Основниот суд во Приштина му изрече едномесечен притвор. Адвокатот на Поповиќ поднесе жалба, но второстепениот суд ја потврди наредбата за притвор.

Властите во Србија го осудија апсењето на Поповиќ, нарекувајќи го „политичка одлука“ и бараат негово ослободување.

Српскиот претседател Александар Вучиќ го предупреди Косово на „непредвидливи последици“. Вршителот на должноста премиер на Косово, Албин Курти, ја опиша оваа изјава како закана, повикувајќи ја Меѓународната заедница да реагира.

Ослободителната војска на Косово (ОВК) беше политичко-воена организација која се бореше за ослободување на Косово од српската власт во периодот од 1990 до 1999 година.

Специјализираните совети на Косово во Хаг истражуваат воени злосторства за кои се сомнева дека ги извршиле членови на ОВК против етнички малцинства и политички соперници од јануари 1998 до декември 2000 година.

За време на војната во Косово во 1998/99 година, повеќе од 13000 цивили беа убиени, додека илјадници други исчезнаа.

Околу 1600 луѓе, претежно Албанци, сè уште не се пронајдени.

Со текот на годините, судските институции во Косово обвинија или осудија неколку лица за воени злосторства. Курти претходно изјави дека Србија сè уште не се извинила за злосторствата извршени во Косово.

Руски воени напади ја оштетиле критичната инфраструктура во градот Лозова во Харкивската област во Украина, при што еден железничар загина, а најмалку 10 лица беа повредени, вклучувајќи две деца.

Нападот, кој започнал околу 3 часот наутро (5 август), предизвикал пожари низ целиот град и го нарушил железничкиот сообраќај во Лозова, стратешки важен транспортен центар.

Украинскиот национален железнички оператор, „Укрзализницја“, потврди дека еден од нивните вработени, механичар во смена, е убиен во нападот. Четворица други железнички работници биле повредени и добиваат медицинска помош.

Компанијата објави дека повеќето цивили во областа успеале навреме да стигнат до засолниште, со што се спречиле поголеми жртви.

Според градоначалникот на Лозова, Серхи Зеленски, бомбардирањето погодило повеќекатници, приватни куќи и клучна инфраструктура.

„За жал, има ранети, вклучувајќи деца“, рече тој, додавајќи дека службите за итни случаи работат на враќање на водоснабдувањето и електричната енергија во делови од градот.

Нападите доведоа до привремено затворање на железничката станица Лозова, клучен центар што ги поврзува железниците Јужна, Приднепровска и Донецка. Два приградски воза беа откажани, а возниот ред на другите беше засегнат. Возовите на долги релации, вклучувајќи ги и оние помеѓу Уман, Черкаси и Харкив, беа пренасочени со помош на резервни локомотиви, што предизвика значителни доцнења.

Патниците што одат кон Лозова се пренасочуваат со автобуси кон блиската станица Лиманивка.

Нападот се случи како дел од голем руски напад со беспилотни летала и ракети низ Украина, во кој беа вклучени 46 беспилотни летала Шахед и балистичка ракета Искандер-М лансирана од рускиот регион Брјанск. Украинските воздухопловни сили објавија дека собориле 29 беспилотни летала, но потврдија повеќе напади на исток, вклучително и во регионот Харкив.

Во меѓувреме, руското Министерство за одбрана тврди дека соборило 24 украински беспилотни летала преку ноќ, вклучувајќи седум над Ростовската област, 13 над Брјанск и други над областите Смоленска и Калушка.

„Пожарите избувнаа во електраната во областа Милерово и во близина на железничката станица Татинскаја“, изјави гувернерот на Ростовскиот регион Јуриј Сљусар.

Нема пријавени жртви.

Украина официјално не ја потврди одговорноста за нападите со беспилотни летала. Сепак, официјалните лица претходно изјавија дека руските воени и логистички цели низ Русија се легитимни цели, а Киев вели дека неговите операции се насочени кон поткопување на способноста на Русија да продолжи со својата целосна агресија против Украина, започната во февруари 2022 година.

Украинските власти и меѓународните надзорни тела постојано го окарактеризираат систематското таргетирање на цивилната инфраструктура од страна на Русија - вклучувајќи болници, училишта и енергетски објекти - како воени злосторства.

Кремљ продолжува да ги негира овие обвинувања.

Холандија соопшти дека ќе стане првата земја-членка на НАТО што ќе купи системи за воздушна одбрана од Соединетите Држави за да ги испорача на Украина.

„На Украина сега ѝ се потребни повеќе воздушна одбрана и муниција“, изјави холандскиот министер за одбрана Рубен Брекелманс во објава на „X“.

„Како прв сојузник на НАТО, Холандија ќе испорача пакет американски системи за оружје во вредност од 500 милиони евра (578 милиони долари), вклучувајќи делови и ракети „Патриот“. Ова ѝ помага на Украина да се одбрани себеси и остатокот од Европа од руска агресија“, рече тој.

Во јули, американскиот претседател Доналд Трамп објави дека ќе одобри продажба на американски ракетни одбрани „Патриот“ на европските земји-членки на НАТО, кои пак ќе ги испорачаат на Украина.

„Холандија е првата земја што го следи договорот за оружје меѓу НАТО и САД, кој вклучува купување американски системи за воздушна одбрана за Украина. Ова оружје е очајно потребно. Украина сè уште се бори секој ден да се одбрани од руската агресија, како што се нападите со дронови во големи размери. Притоа, Украина се бори и за слободата и безбедноста во Европа“, напиша холандскиот премиер Дик Шуф на „X“.

Украинскиот претседател Володимир Зеленски, кој разговараше со Шуф по телефон вчера (4 август), рече дека е „искрено благодарен на Холандија за нивниот значителен придонес во зајакнувањето на воздушниот штит на Украина.“

„Пакетот е вреден 500 милиони евра и вклучува американско оружје, вклучувајќи ракети „Патриот“. Прв таков чекор меѓу земјите од НАТО и во време кога Русија се обидува да ги зголеми своите напади. Ова дефинитивно ќе помогне во заштитата на животите на нашите луѓе!“, рече Зеленски.

Неодамна, германскиот министер за одбрана Борис Писториус изјави дека Берлин ќе испорача лансери „Патриот“ на Украина во наредните денови. Тој додаде дека дополнителни компоненти на системот ќе бидат испорачани во следните два до три месеци за да се зајакне воздушната одбрана на Украина со дополнителни батерии „Патриот“.

Неспортски е да се злоупотребува спортскиот терен за „вежбање“ говор на омраза, навредување и сатанизација со отровни убиствени зборови – проектили. По толку изгубени човечки битки на спортските терени, мора да кажаме јасно и гласно: Никогаш повеќе, каде и да сме, со кого и да се натпреваруваме, нема да дозволиме спортскиот терен да прерасне во гладијаторска навивачка арена, порачува претседателката Гордана Сиљановска-Давкова по националистичките и етнички скандирања на неодамнешниот кошаркарски натпревар помеѓу Северна Македонија - Романија.

Во објава на Фејсбук, претседателката наведува дека со право не стигнуваат реакциите за инцидентот на натпреварот.

„И заради нашата, по кој знае кој пат, спортска неписменост, со право не стивнуваат реакциите на ужасниот инцидент на кошаркарскиот натпревар во Куманово, на којшто, неколкумина недоветни навивачи пукаа со куршуми на омраза на нашите сограѓани Албанци, ама нè погодија сите, па и себеси и, пак, сме засрамени“, пишува претседателката.

Во објавата насловена „(Не)научена лекција“, Сиљановска - Давкова посочува дека не сме ја научиле лекцијата по натпреварот Шкендија и велшкиот шампион ТНС одржан во средината на јули.

„Во средината на јули, на мечот меѓу Шкендија и велшкиот шампион ТНС, со расистичките навреди на фудбалерот Арманд Оте, го шокиравме сиот спортски, но и поширок свет којшто со право запраша: Како е можно да се случи недоветен навивач емоционално да скрши врвен фудбалер до солзи, посегајќи по говор на омраза врз расна основа? Срамот падна на сите: на домаќинот, на клубот, на присутните, на градот, на државата, на спортот!“, наведува Сиљановска-Давкова.

Потсетува дека првата лекција како се навива се учи дома, а потоа и во образовните институции и на натпреварот.

„Натпреварот не е битка до смрт, туку витешка борба до заслужена победа, дека од публиката се очекува бодрење, поддршка и охрабрување, а не навредување и повредување, дека треба да победи подобриот, но и да се почитува другиот, дека навивањето е награда, а не казна. Да потсетам дека срамот не е само на оние чии зборови повредуваат, зашто ги погодуваат не само оние во салата или на теренот, туку и оние што ги гледаат и слушаат заради нивниот неограничен домет“, вели Сиљановска-Давкова.

Мора да ѝ се спротивставиме на навивачката омраза, порачува Сиљановска-Давкова, додавајќи дека мора да се облагороди навивањето, да научиме како се навива и да ја засили битката против предрасудите и судири меѓу „ различните“.

„Страсното навивање никогаш не е навредливо и агресивно. Ни треба азбука на навивањето како спортско уживање, навивачко описменување, оти Пирова е спортската победа ако е проследена со физичка или говорна агресија, нагласува Сиљановска-Давкова.

Скандирањата на кошаркарскиот натпревар помеѓу Северна Македонија и Романија, кој се одигра во Куманово, ги осудија и премиерот Христијан Мицкоски, претседателот на Собранието, политичките партии и од власта и од опозицијата во земјава и општина Куманово.

Основното јавно обвинителство Куманово соопшти дека постапува и до СВР Куманово издало повеќе наредби и насоки за испитување елементи на кривично дело при скандирањата кои содржеле говор на омраза од засега непознати лица на кошаркарски натпревар меѓу репрезентациите на Македонија и Романија. Оттаму посочија дека е издадена наредба и за обезбедување на снимките од видео надзор со цел идентификација на евентуални сторители.

Истрага отвори и Меѓународната кошаркарска федерација ФИБА.

ФИБА остро го осуди инцидентот со ксенофобичното скандирање против Албанците на кошаркарскиот напревар меѓу репрезентациите на Северна Македонија и Романија што се одржа на 3 август во Куманово.

„Ова е тема која за ФИБА е од највисока важност. Ве известуваме дека настаните на кои се повикувате во моментов се предмет на отворена истрага од страна на ФИБА“, се вели во одговорот за Радио Слободна Европа.

Локализиран е пожарот во фабриката „Мирана“, но сѐ уште има слаби чадења на одредени места. За да се спречи повторно разгорување, пожарникарите и другите служби се уште се на терен, информира утрово Центарот за управување со кризи (ЦУК).

Според првичните сознанија на СВР Велес, гореле магацин (во кој имало пластична амбалажа, фрижидери и друго) и канцелариски простории (документација и други материјали).

„Според информациите од СВР Велес и ТППЕ Велес, пожарот во фабриката за прехранбени производи ДПТУ „Мирана“ ДООЕЛ во Велес, кој бил пријавен во ТППЕ Велес во 22:00 часот, а во СВР Велес во 22:20 часот на 04.08.2025 година, е локализиран во 04:00 часот на 05.08.2025 година“, наведува ЦУК.

Во гаснењето на пожарот учествувале три противпожарни возила од ТППЕ Велес со екипи од три смени (точниот број пожарникари не е прецизиран од страна на дежурниот), едно возило од ЈКП „Дервен“ и две специјални пренаменети возила на ДЗС, а присутни биле и шест полициски службеници од СВР Велес.

Инаку во земјава утринава(5 август)нема активни пожари на отворен простор. Сите, вкупно 11 што биле регистрирани во текот на ноќта, се изгаснати, информираат од ЦУК.

Меѓународната кошаркарска федерација ФИБА остро го осуди и отвори истрага за ксенофобичното скандирање против Албанците на кошаркарскиот напревар меѓу репрезентациите на Северна Македонија и Романија што се одржа на 3 август во Куманово.

„Ова е тема која за ФИБА е од највисока важност. Ве известуваме дека настаните на кои се повикувате во моментов се предмет на отворена истрага од страна на FIBA“, се вели во одговорот за Радио Слободна Европа.

Во писмениот одговор се наведува дека оваа фаза Меѓународната кошаркарска федерација ги собира релевантните извештаи и изјави, во тесна соработка со вклучените Национални федерации, како и со локалните власти и органите на редот.

Реакцијата следува по скандирања на натпреварот кој се одржа на 2 август во Куманово, каде навивачите скандираа погрдни и навредливи зборови за Албанците додека македонските државни функционери беа присутни на трибините.

ФИБА остро ги осуди навредливите скандирања на кошаркарскиот натпревар во Куманово.

„ФИБА безрезервно и остро го осудува говорот на омраза и дискриминаторскиот или расистички јазик во каква било форма. Активно ја промовираме изградбата на инклузивна и почитувачка средина за сите играчи, тимови и навивачи како врвен приоритет во спортот„, велат од ФИБА.

Од основното јавно обвинителство Куманово вчера соопштија дека постапуваат и дека до Секторот за внатрешни работи Куманово и дале повеќе наредби и насоки за испитување на елементи за кривично дело при скандирањата кои содржеле говор на омраза „од засега непознати лица на вчерашниот кошаркарски натпревар меѓу репрезентациите на Македонија и Романија“.

„Издадена е наредба и за обезбедување на снимките од видео надзор со цел идентификација на евентуални сторители“, велат од Обвинителството.

Вечерва министерот за внатрешн и работи Панче Тошковски, кој исто така беше во поубликата на кошаркарскиот напревар, во телевизиско интервју истакна дека ваков тип на говор на омраза и злоупотреба на спортски настан нема да се толерира.

„Би сакал најостро да ги осудам таквите провокации и говор на омраза и злоупотреба на спортски настан. Постапуваме по насока на јавен обвинител и во текот на наредните денови ќе следат процесни дејствија коишто се во надлежност на Министерството. Ваков тип на говор на омраза не треба да биде предмет на политичка злоупотреба како што беше во текот на вчерашниот ден“, изјави Тошковски.

Во реакција за инцидентот на кошаркарскиот натпревар во Куманово меѓу Северна Македонија и Романија, македонскиот премиер Христијан Мицкоски изјави дека „апсолутно го осудува ксенофобичното и националистичко скандирање“. Премиерот посочи дека станувало збор за поединци и дека тој не го забележал и покрај тоа што беше присутен на трибините.

Претходно, остри реакции за настанот пристигнаа од Албанската опозициска партија, Демократската унија за интеграција (ДУИ), од каде рекоа дека „на настанот се слушнале антиалбански слогани, расистички скандирања и чист етнички говор на омраза против Албанците“. Остри осуди имаше и од владејачката коалиција ВРЕДИ и опозициската СДСМ.

Реагираа и политичарите на Косово и во Албанија.

Kосовскaтa претседателка Вјоса Османи изјави дека „антиалбанските скандирања што се слушаат во Куманово се неприфатливи и го нарушуваат духот на соживот и меѓусебното почитување“.

Американскиот претседател Доналд Трамп на 4 август изјави дека „значително ќе ги зголеми“ царините за Индија поради купувањето руска нафта, додека неговиот специјален пратеник Стив Виткоф се подготвува оваа недела да отпатува во Москва пред рокот го кој Кремљ треба да преземе чекори за прекин на војната во Украина.

Во објава на неговата мрежа Truth Social, Трамп рече дека Индија не само што купува „огромни количини“ руска нафта, туку и ја препродава за „огромна добивка“.

„Не им е грижа колку луѓе во Украина се убиени од руската воена машинерија“, рече Трамп.

„Затоа значително ќе ги зголемам царините што Индија им ги плаќа на Соединетите Држави“, додаде тој, без да прецизира временска рамка или износ на новите царини.

Минатата недела, Трамп рече дека Индија се соочува со царина од 25 проценти за стоки извезени во Соединетите Држави и додаде дека петтата најголема економија во светот, исто така, ќе се соочи со казни, без да даде детали.

Трамп, кој сè повеќе изразува фрустрација од рускиот претседател Владимир Путин, минатата недела ѝ даде на Русија 10 дена да тргне кон мир или да се соочи со санкции и секундарни тарифи кои веројатно ќе бидат насочени кон Кина и Индија, двата најголеми купувачи на руска нафта.

Со тој рок поставен на 8 август, Трамп рече дека Виткоф ќе отпатува во Москва по неговата сегашна посета на Израел, иако не даде конкретен распоред.

Кремљ денеска не ја потврди посетата, но рече дека Путин би можел да се сретне со Виткоф оваа недела.

„Секогаш сме среќни што го гледаме г-дин Виткоф во Москва... Сметаме дека таков контакт е важен, значаен и корисен“, изјави портпаролот на Кремљ, Дмитриј Песков, за новинарите.

Еден ден претходно, Трамп предупреди дека „ќе има санкции, но се чини дека се доста добри во избегнувањето на санкциите“.

„Тие се лукави ликови и се доста добри во избегнувањето на санкциите, па ќе видиме што ќе се случи“, рече Трамп.

Киев и Москва разменуваат напади пред рокот на Трамп.

Во последниот напад, три лица беа убиени во југоисточниот украински регион Запорожје, изјави гувернерот Иван Федоров доцна во неделата.

Степногирск, град на неколку километри од линијата на фронтот, беше нападнат, напиша Федоров на Телеграм, додавајќи дека двајца мажи, на возраст од 40 и 50 години, и една жена, на возраст од 58 години, биле убиени. Уништени се и приватни домови, додаде тој.

Русија, исто така, наводно лансирала најмалку една хиперсонична ракета „Кинжал“ преку ноќ, а украинската војска соопшти дека воздушна база во западна Украина веројатно била цел.

Додадено е дека нападот бил одбиен, иако руското Министерство за одбрана соопшти дека „целта на нападот е постигната“.