Во еден момент за време на исцрпувачката 110-дневна мисија во разурнатиот украински град Торецк на фронтот, Дмитро, војник од 100-та посебна механизирана бригада на Украина, го слушал радио сообраќајот меѓу руските војници.
„Постојано ги слушавме наредбите на командантите до јуришните војници“:
„Не земајте никого жив“, рече тој во интервју, минатиот месец во Краматорск.
Зборуваше под услов да се користи само неговото име.
„Борбите тука беа жестоки, како што знаете“, вели Дмитро.
Додека руската целосна инвазија влегува во своето четврто лето, опколените и исцрпени единици на Украина, како што е 100-та бригада, продолжуваат полека да бидат соборувани од поголема армија, со повеќе луѓе, оружје,муниција и Кремљ кој е решен да го принуди Киев да капитулира.
Русија го засили темпото на операциите на бојното поле во последните недели. Дали тоа претставува нејзина очекувана летна офанзива или тој напор сè уште треба да се случи, е отворено прашање.
Во секој случај, се очекува Москва во наредните месеци да достигне морничава пресвртница: Еден милион свои војници убиени или ранети. Тоа е далеку повеќе од сите жртви што ги претрпеа Русија и Советскиот Сојуз во сите конфликти по Втората светска војна заедно.
Летната офанзива сè уште не е започната, вели Иван Торес, пензиониран мајор на американската армија, кој сега е виш аналитичар на руските вооружени сили за „Рочан Консалтинг“, полска истражувачка група.
„Русите моментално преминуваат во сезоната на летни кампањи, консолидираат неодамнешни добивки, ги реконструираат своите сили и ги активираат резервните сили и опрема, а воедно одржуваат притисок и офанзивен моментум“, вели Торес.
„Она што Русите го сакаат до крајот на летната офанзива е да го освојат целиот Донецк. Тие направија бавен постепен напредок, но со многу, многу високи стапки на жртви“, изјави Раџан Менон, директор на Програмата за голема стратегија во „Приоритети за одбрана“, тинк-тенк од Вашингтон.
Еве преглед на тоа како стојат работите повеќе од 40 месеци во најголемата копнена војна во Европа од 1945 година.
Суми
Првата фронтална линија од 1100 километри, каде што Украина се бори да ги задржи руските сили, се протега приближно од долниот тек на реката Днепар во близина на јужниот град Херсон, до североисток во близина на градовите Покровск и Торецк, потоа северно до Часив Јар и Купјанск во близина на рускиот пограничен регион Белгород.
Но, 300 километри северозападно од Купјанск, руските трупи се движат кон Суми, град со предвоено население од 255000 жители.
Суми се наоѓа на голем автопат што води северно до руската граница и Курскиот регион, кој Украина го нападна минатиот август, засрамувајќи го Кремљ. Кон крајот на април, руските трупи, поткрепени од околу 11.000 Севернокорејци, конечно ги истиснаа последните украински единици од Курск.
Во последните недели, руските команданти започнаа фокусирана, мала офанзива од север, насочена кон Суми. Од 3 јули, руските сили беа на околу 20 километри надвор од градот.
Руските официјални лица го оправдаа напредокот кон Суми како обид за создавање „длабока тампон зона“ по должината на границата. Запрашан за офанзивата за време на инвестициската конференција во Санкт Петербург кон средината на јуни, претседателот Владимир Путинупати малку прикриена закана за заземање на градот.
„Немаме цел да го освоиме Суми. Но, во принцип, не го исклучувам тоа“, рече тој.
Денови подоцна, на 26 јуни, врховниот командант на Украина тврдеше дека рускиот напредок кон Суми е запрен.
„Врз основа на резултатите од мај и јуни, можеме да кажеме дека бранот обиди за „летна офанзива“ што ја започна непријателот од руска територија е задушен. Од оваа недела, напредокот на руските трупи во пограничната област на регионот Суми е запрен, а линијата на борбен контакт е стабилизирана“, рече генералот Олександр Сирски.
Суми ги држи украинските сили врзани во некритична оперативна насока, а воедно им овозможува на Русите да добијат контрола врз суштински дел од теренот.“
Часив Јар
Руските трупи навлегуваат во висорамнинскиот град Часив Јар во регионот Донецк од пролетта 2024 година, откако го зазедоа поголемиот град Авдијевка во февруари истата година.
Украинските сили ги држеа руските војници настрана поголемиот дел од 2024 година, потпирајќи се на канал за наводнување како природна одбрана. Сепак, од оваа недела, руските единици окупираа околу 90 проценти од градот, според аналитичката група DeepState.
Во последните денови, руските сили, исто така, навлегуваа кон Костјантинивка од југ, вели Виктор Кевљук, резервен полковник на украинската армија и аналитичар во Центарот за одбранбени стратегии, киевски тинк-тенк.
„Ситуацијата е тешка, непријателот има минимален напредок, не може ниту да постигне тактички успех во областа Часив Јар, што би придонело за пробив“, вели тој.
Доколку Украина целосно го изгуби Часив Јар,тоа би им дало на руските сили предност во висина од која би можеле да се закануваат и бомбардираат на Костјантинивка, град на раскрсница на железнички и автопатишта на југозапад. Тоа би ги загрозило украинските линии за снабдување и би ги загрозило градовите Славјанск и Краматорск, кои се главни места за стационирање на украинските сили.
„Украинскиот проблем е проблем од типот сила-вселена; тие не можат да бидат насекаде во исто време, а Русите масовно ги зголемија нападите со беспилотни летала низ целиот источен фронт. Тие се активни во толку многу области, што Украинците едноставно не можат да покријат сè“, рече Менон.
Покровск
На околу 55 километри југозападно од Часив Јар се наоѓа Покровск, уште еден голем град каде што Украинците изградиле импозантна одбрана. Тоа ги принуди руските трупи да се пробиваат кон југ и запад, заземајќи еден спореден пат кај селото Котиљне.
Поголем автопат, E50, води западно од Покровск кон големиот град Днепар. Губењето на тој пат би го загрозило Покровск. А губењето на Покровскби довело во опасност цел дел од фронтовската линија за Украина, дел од индустриски градови и рудници што експертите го нарекуваат „агломерација“.
„Главната цел на летната офанзива е целосна окупација на регионот Донецк, односно заземање на агломерацијата Славјанск-Краматорск“, рече Кевљук.
„Ако требаше да набројам две места кои се нападнати и кои, доколку Русите ги освојат, би биле, не знам дали би било пресвртница, но навистина би бил сериозен удар, тоа би биле Покровск и Костјантинивка“, рече Менон.
„Русите се далеку од тоа да можат да ги освојат. Прашањето е: колку долго? Имаме долго време пред да пропадне летната офанзива“, уверува Менон.
Во своите забелешки од 28 јуни, Сирски, украинскиот врховен командант, исто така предупреди на руски обид да се пробие североисточно од Покровск, кон градот Добропиља.
По четврти јули
Бидејќи конфликтот се прошири во војна на исцрпување, и Украина и Русија побрзаа да вклучат нова технологија и нови тактики. Иако руските сили во голема мера се потпираа на чистата маса и огнева моќ за да ги исцрпат Украинците, Киев од многу експерти се смета за поагилен и поиновативен, особено кога станува збор за беспилотни летала.
Во меѓувреме, ширењето на беспилотни летала ги помести тактиките од префрлање на тежок оклоп кон брзо движечки мотоциклистички единици за да ја надвладее одбраната.
За Русија, ова е индикација за нејзините сопствени големи неуспеси, смета Менон. Тие изгубија толку многу тенкови и оклопни транспортери од украински беспилотни летала и артилерија што се откажаа од големи оклопни напади и се свртеа кон мотоцикли, па дури и кон неоклопни патнички комбиња.
Со поголемо население и попрофитабилни тактики за регрутирање, руските команданти можеа да се потпрат на тактики на „мелница за месо“: крвави, фронтални, пешадиски напади што резултираат со огромни жртви, но ја преоптоваруваат украинската одбрана.
„Зборуваме за беспилотни летала, напади со мотоцикли, нови системи на електронско војување, подобрена вештачка интелигенција на командните и комуникациските системи на бојното поле и беспилотни летала, но сите тие се дел од поголем органски систем, комплексите за извидување и огнено оружје“, рече Торес.
„Токму овие пристапи за доминација на бојното поле преку синџир на брзо убивање поврзани со подобрени сензори за системи за стрелање, анализа на разузнавачки информации и извршување на команди, го направија украинското бојно поле толку смртоносно. Затоа бојното поле се претвори во мелење на исцрпувачки сили. Сепак, Русија има предност во персоналот и опремата и може да ја задржи иницијативата и да постигне напредок“, додаде тој.
И додека иновациите на Украина во војувањето со беспилотни летала добија пофалби, нејзините проблеми со работната сила и регрутирањето остануваат. И покрај реформата на законите за мобилизација и прописите за воена служба, украинските команданти сè уште се борат да одржат многу единици целосно екипирани - а да не зборуваме за добро одморени и снабдени.
„Постои значителна криза во регрутирањето, мобилизацијата, обуката и распределбата на опремата во украинските вооружени сили. Сепак, дури и ако се решат сите овие прашања, тоа нема да го реши поголемиот проблем со лошото управување со бојното поле, лошата команда и контрола, неефикасното лидерство и грубо несоодветната организациска структура за Украинците. Времето работи против Украинците“, вели Торес.
Минатата есен, украинските команданти открија големи планови за реструктуирање на начинот на кој е организирана нивната војска, преместувајќи ја од структура на бригада во поголема структура на корпуси.
„Тие имаат многу значајни проблеми, но за мене она што е извонредно е што успеаја да останат во играта“, заклучува Менон.
