- Сателитските снимки покажуваат изградба на потенцијален воен објект во Белорусија, веројатно наменет за руски стратешки ракети.
- Локацијата во близина на Минск, која претходно се користеше за советско нуклеарно оружје, сега се реконструира со бројни нови објекти и патишта.
- Експертите веруваат дека објектот може да има стратешко значење, веројатно поврзан со нуклеарни системи како што е руската ракета „Орешник“.
Во тек се градежни работи на локација во Белорусија, за која експертите велат дека изгледа како воен објект на кој потенцијално би можеле да се сместат руски стратешки ракети, според сателитските снимки анализирани од РСЕ со други партнери.
Снимките од Планет Лабс покажуваат обемна изградба на пространа локација во областа Слук, 60 километри јужно од Минск, каде што на телевизиските снимки од мај 2024 година, се гледа дека претходно биле делумно празно поле.
Белоруските власти се во тајност во врска со проектот, кој се наоѓа на локација каде што се наоѓале ракети способни да носат нуклеарно оружје за време на советската ера.
Проектот е предмет на истрага спроведена од белорускиот сервис на РСЕ заедно со истражувачката единица Шеми од украинскиот сервис на РСЕ, и естонските медиуми Делфи Естонија и Ести Експрес.
Нема споменување на промените во официјалните јавни документи, локалните медиуми не известуваат за тоа, а катастарските мапи не содржат податоци за распределбата на земјиштето за таа локација.
Ниту авторитарниот лидер Александар Лукашенко ниту кој било друг функционер не дадоа изјава за проектот. Обидите да се контактира Министерството за одбрана за коментар беа неуспешни.
Изградбата се одвива на локација во Белорусија, додека Русија ја засилува воената соработка со својот сојузник и продолжува со целосна инвазија на Украина, што значително ги зголеми тензиите со НАТО и Западот.
Белорусија, која служи како тампон зона за Русија, се граничи со Украина на југ, а со членките на НАТО Полска, Литванија и Латвија на запад и северозапад.
Рускиот претседател Владимир Путин се пофали со развојот на нова хиперсонична балистичка ракета со среден дострел наречена „Орешник“, за која Москва тврди дека била тестирана во нападот врз Украина минатиот ноември.
Во декември, Путин изјави дека системите „Орешник“ ќе бидат распоредени во Белорусија истовремено со нивното воведување во Руските стратешки ракетни сили, веројатно во втората половина од оваа година.
Сателитската снимка покажува четири различни делови од локацијата што покриваат повеќе од 2 квадратни километри - приближно со големина на 280 фудбалски игралишта - сите поврзани со нови патишта.
Снимките од 13 август покажуваат бројни структури во поголемиот дел од локацијата, вклучувајќи ги и она што изгледа како 13 складишта за муниција опкружени со заштитни ѕидови, и три поголеми сали или хангари, секоја долга околу 100 метри, како и темели за неколку други структури.
Бидејќи изградбата сè уште е во тек, експертите интервјуирани од РСЕ, велат дека е тешко точно да се процени каков вид воен објект ќе биде создаден. Но, Конрад Мужика, директор на фирмата за анализа на безбедноста „Рочан Консалтинг“, вели дека распоредот на локацијата укажува на стратешка намена.
„Сликата што ги прикажува сите објекти што моментално се градат покажува дека сите се поврзани со пат. Многу е јасно дека постои клучна врска помеѓу сите тие објекти“, изјави Мужика за РСЕ/РЛ.
„Мојата проценка е дека тие бази се поврзани со некаков вид стратешка опрема што може да се распореди во Белорусија. Дали е тоа Орешник или нешто друго, ќе видиме, но дефинитивно има стратешко значење“, додаде тој.
„Тие веројатно ќе бидат нуклеарно вооружени или ќе имаат нуклеарна компонента, бидејќи користат објекти што веќе се користеле за сместување на таква опрема за време на Студената војна“, заклучи тој.
Сликата од северниот дел од локацијата, која порано била земјоделско земјиште, покажува осум структури слични на хангар, додека во источниот дел се гради зграда долга речиси 150 метри, со купишта земја наредени до неа.
Во југоисточниот дел, кој сè уште е во фаза на земјени работи, се чини дека се формираат неколку патишта. Овој дел се наоѓа на највисокиот рид во округот Слак, познат како Сигнал Хил, за кој некои набљудувачи веруваат дека би можел да биде погоден за системи за противвоздушна одбрана.
Марко Еклунд, пензиониран фински мајор и разузнавачки офицер кој ја анализирал руската војска повеќе од 20 години, а сега работи со сателитски снимки, за „Ести Експрес“ изјави дека локацијата наликува на стратешка ракетна база.
„Стратешките ракетни бази изгледаат исто. Не можам да кажам што друго би можело да биде“, рече Еклунд.
„Оваа нова има една голема и три мали [структури]. Во централниот дел има некаков вид магацини, а има и бункери. Ако треба да биде базата за Орешник, тогаш би се вклопила.“
Музика го постави прашањето кој ја финансира изградбата - Белорусија или Русија. Но, тој додаде дека, без оглед на тоа, верува дека и Минск и Москва ќе ја сметаат оваа локација за стратешки воен ресурс.
Белорусија е единствениот вистински воен сојузник на Русија, иако политичките односи понекогаш се затегнати. Таа ја поддржа инвазијата на Украина на повеќе начини, вклучително и дозволувајќи ѝ на Русија да ја користи нејзината територија како почетна точка за целосна инвазија во 2022 година, но не испрати свои трупи.
Минатиот месец, министерот за одбрана на Белорусија изјави дека годишните заеднички воени вежби, кои започнуваат на 12 септември, ќе вклучуваат симулации на употреба на нуклеарно оружје и системот Орешник, за кој Русија тврди дека има нуклеарни капацитети.
Путин постојано изјавуваше дека руското нуклеарно оружје ќе биде распоредено на територијата на Белорусија, додека Лукашенко рече дека системот Орешник ќе биде распореден во Белорусија до крајот на годината.
Нуклеарното минато
Локацијата на проектот беше дел од советскиот нуклеарен арсенал во минатото. Од 1959 до 1993 година, областа беше дом на гарнизонот на 306-от стратешки ракетен полк со седиште во Слак. Во 1960 година, таму беше основана 1057-та база за поправка и техничка поддршка, задолжена за „нуклеарно-техничка поддршка“ на полкот.
Првично, полкот беше опремен со балистички ракети со дострел до 2.100 километри. Во 1981 година, пристигнаа мобилни системи со дострел до 5.000 километри. Во 1989 година, единицата почна да се вооружува со интерконтинентални ракети „Топол“, со дострел од 11.000 километри.
Во 1993 година, Белорусија се приклучи на Договорот за неширење на нуклеарно оружје, станувајќи првата земја што доброволно се откажа од нуклеарниот арсенал што го наследи по распадот на Сојузот на Советските Социјалистички Републики (СССР) во 1991 година. Истата година, 306-от полк беше повлечен од борбена служба и преместен во Русија, каде што подоцна беше распуштен.
Во септември 1996 година, на таа локација сè уште имало складиште за артилериска муниција, но подоцна било напуштено. Делови од поранешната база остануваат покриени со напуштени утврдувања, ракетни силоси, бункери и бараки.
Реконструкцијата започнала во пролетта 2024 година, кога воените инженери почнале да го расчистуваат подрачјето од неексплодирани убојни средства. Според локалните власти, до 7 јуни, 2.800 парчиња муниција биле уништени на површина од 2,5 квадратни километри. После тоа, започнале земјени работи, а темпото на изградба значително се забрзало оваа година.
