Вести
„Нема воздух, нема мир“ е пораката од средношколскиот протест
Стотици средношколци со транспаренти во рака на кои пишува „Сакаме да дишеме “ протестираа пред Собранието по што маршот го продолжија пред министерството за животна средина каде се соединија со соученици од многу училишта. Потоа со извици „ Дајте воздух“ и „Други се богатат, ние се труеме“ повторно маршираат низ центарот на градот кон Владата. Големата група ја предводат млади со тапани и огромен транспарент „Средношколците сакаат да дишат”.
Претходно во неколку училишта тие бојкотираа настава и со заштитни маски излегоа во училишните дворови. Меѓу оние кои денеска ја бојкотираа наставата беа и учениците од средното училиште „Никола Карев“ кои објавија видео во кое се гледа дека директорката им се закани дека ќе сносат последици за своите постапки.
На ова реагираше и Хелсиншкиот комитет за човекови права. Оттаму остро ги осудуваат обидите да се попречи уставно загарантираното право на мирен протест на средношколците.
По објавата на снимката скопскиот градоначалник Петре Шилегов донесе решение за разрешување на директорката на гимназијата „Никола Карев“ Горица Илиовска.
Хелсиншки најави дека ќе поднесе до Министерството за образование и Државниот просветен инспекторат поради како што велат „недозволивото однесување на директори на училишта“, кои се обидоа со заплашување и закани да ги спречат учениците да излезат на денешниот Марш организиран од движењето Fridays for Future-Скопје и коалицијата „Зелен фронт“.
види ги сите денешни вести
Шефот на Роскосмос во САД на разговори со шефот на НАСА
Шефот на Руската вселенска агенција (Роскосмос) Дмитриј Баканов пристигна во Соединетите Американски Држави на разговори со в.д. директорот на американската вселенска агенција НАСА, Шон Дафи, објави руската агенција на 29 јули.
Ова е прва средба меѓу претставници на руските и американските вселенски агенции по осум години, соопшти истиот извор.
Роскосмос соопшти дека Баканов пристигнал во Хјустон на чело на делегацијата на агенцијата за да разговара со раководството на НАСА и дека средбата со Дафи е закажана за четврток, последниот ден од јули.
За време на ова патување, Баканов ќе го посети вселенскиот центар „Линдон Б. Џонсон“ во Хјустон и фабриката „Боинг“ одговорна за изградба на вселенското летало CST-100 Starliner, се вели во соопштението.
Тој ќе се сретне и со екипажот на мисијата Crew-11, во која е вклучен и рускиот астронаут Олег Платонов, чие лансирање на Меѓународната вселенска станица со вселенското летало Crew Dragon е закажано за четврток.
Баканов, исто така, ќе учествува на прес-конференции пред и по лансирањето на 30 и 31 јули, објави веб-страницата на НАСА.
За време на средбата со Шон Дафи, американскиот министер за транспорт, кој беше назначен од претседателот Доналд Трамп да раководи со НАСА на почетокот на јули, беше разговарано за продолжувањето на заедничката руско-американска програма на Меѓународната вселенска станица, како и за повлекувањето на Меѓународната вселенска станица од орбитата и нејзиното потопување во море, рече Баканов, објави Роскосмос.
„Проектот за повлекување на станицата од орбитата е веќе разработен. Според експертите, овој процес ќе трае вкупно околу две и пол години“, рече тој.
Вселената е една од последните области на соработка меѓу Русија и САД, чии односи се на најниско ниво поради конфликтот во Украина, иако двете земји неодамна започнаа разговори на иницијатива на американскиот претседател Доналд Трамп.
Како дел од нивните санкции против Русија, која започна офанзива во Украина во февруари 2022 година, западните земји го прекинаа своето партнерство со Роскосмос, но руските вселенски летала Сојуз сè уште се користат за испраќање екипажи до Меѓународната вселенска станица.
За НАСА, екипажите се транспортираат и до вселенската станица од страна на американската компанија SpaceX.
Меѓународната вселенска станица е предвидено да биде повлечена од орбитата кон крајот на 2030 година.
Повеќе од 20 загинати во руски напади врз Украина
Во нов бран руски напади со ракети и беспилотни летала во текот на ноќта, загинаа повеќе од 20 луѓе, а десетици ранети низ цела Украина, само неколку часа откако американскиот претседател Доналд Трамп му порача на Владимир Путин дека има 10 до 12 дена да ги запре нападите или да се соочи со строги санкции и царини.
Трамп на 28 јули изјави дека е „разочаран“ од рускиот лидер и дека го скратува рокот од 50 дена што пред две недели ѝ го даде на Русија за постигнување мировен договор со Украина. Овој потег значи дека Трамп сака мировните напори да продолжат околу 7-9 август.
Кремљ не коментираше директно за новиот рок, иако поранешниот претседател Дмитриј Медведев, кој е заменик-шеф на Советот за безбедност на земјата, на 29 јули изјави дека Трамп треба да престане „да ја игра играта на ултиматум со Русија“.
Во еден од најсмртоносните поединечни напади, Русија го погоди регионот Запорожје со воздушни бомби од типот ФАБ, изјави на 29 јули Иван Федоров, началник на воената администрација на регионот.
Украинската затворска служба соопшти дека руските напади биле насочени кон поправна колонија во селото Биленке во Запорожје, при што загинале најмалку 17 луѓе, а ранети биле уште 82.
Експлозијата уништила затворски згради и оштетила приватни домови во близината.
„Сите повредени добиваат итна медицинска помош“, рече Федоров.
Во градот Камјанск во украинската Дњепропетровска област, во ракетен напад оштетени биле неколку згради, вклучително породилно одделение и уште едно одделение. Во нападот загинале двајца цивили, а петмина биле ранети, вклучувајќи две жени кои се во критична состојба, од кои едната е бремена.
Во втор напад во Дњепропетровската област убиен е најмалку уште еден цивил, додека беспилотни летала и едрилици погодиле станбени области и јавна инфраструктура.
Експлозии ја потресоа и руската територија. Украинската војска одговори во текот на ноќта со напади со долг дострел во неколку руски региони.
Украинските воздухопловни сили соопштија дека лансирале десетици дронови и ракети насочени кон воена инфраструктура, воздухопловни бази и складишта за гориво во Ростов, Курск и Белгород.
Руското Министерство за одбрана соопшти дека пресретнало 74 дронови во пет региони.
Значителна штета е потврдена во Салск, Ростовската област, каде што остатоци од соборен дрон паднале на железничка станица, а товарен воз се запалил прекинувајќи го железничкиот сообраќај.
Патнички воз беше евакуиран, а некои возови доцнеа. Паѓачките остатоци, исто така, удрија во автомобил, при што загина неговиот возач. Во блиските куќи беа скршени прозорците, а покривите оштетени.
Додека војната влегува во својата четврта година, украинските претставници и групите за човекови права постојано ја критикуваат Русија за нејзините напади врз цивилни цели, класифицирајќи ги како воени злосторства.
И покрај растечките докази за напади врз болници, станбени згради, електрани и друга цивилна инфраструктура, Кремљ продолжува да инсистира дека неговите сили не напаѓаат намерно такви цели.
Во Газа се случува „најлошото сценарио на гладување“, предупредува ОН
Најлошото сценарио на гладување во моментов се одвива во Газа, предупреди Интегрираната класификација на фази на безбедност на храната (IPC) - глобална иницијатива на агенциите на Обединетите нации што работи на идентификување на состојбите со глад.
„Собирањето докази покажува дека широко распространетиот глад, неухранетоста и болестите поттикнуваат зголемување на бројот на смртни случаи поврзани со глад.“
Предупредувањето официјално не ја квалификува Газа како област на глад, што, како што објаснува Ројтерс, може да се направи само преку анализа. IPC соопшти дека ќе ја спроведе анализата „без одложување“.
Помеѓу мај и јули, бројот на домаќинства што поминуваат низ екстремен глад се удвои, додека стапката на неухранетост се зголеми од 4,4 во мај на 16,5 во јули, се вели во предупредувањето на IPC.
Најмалку 14 лица починале во последните 24 часа од глад и неухранетост, според Министерството за здравство во Газа, кое го води Хамас - организација која ЕУ и САД ја сметаат за терористичка. Со тоа, бројот на смртни случаи од глад се зголеми на 147, вклучително 88 деца.
За една област да биде класифицирана како погодена од глад, најмалку 20 проценти од населението мора да страда од екстремен недостиг на храна, едно од три деца да е акутно неухрането, а две од десет илјади луѓе да умираат секој ден од глад, неухранетост и болести.
„Мора да се преземат итни мерки за да се стави крај на непријателствата и да се овозможи непречен, сеопфатен и животоспасувачки хуманитарен одговор. Ова е единствениот начин да се спречат понатамошни смртни случаи и катастрофално човечко страдање“, предупреди IPC.
Најновите бројки сугерираат дека праговите на глад се достигнати во поголемиот дел од палестинската енклава разорена од војна, каде што сè уште живеат околу 2,1 милиони луѓе.
„Официјалните класификации на глад секогаш заостануваат зад реалноста“, рече Дејвид Милибанд, член на Меѓународниот комитет за спасување, пред објавувањето на IPC.
„Додека беше прогласена глад во Сомалија во 2011 година, 250.000 луѓе, од кои половина беа деца под пет години, веќе умреа од глад. Додека биде прогласена глад, ќе биде предоцна“, рече тој.
IPC досега четири пати означи региони кои страдаат од глад: Сомалија во 2011 година, Јужен Судан во 2017 и 2020 година и Судан во 2024 година.
За да спасат илјадници жители на Газа од глад, хуманитарните агенции претходно оваа недела предупредија дека мерките на Израел за зголемување на помошта не се доволни и дека сите гранични премини мора да се отворат.
Претседателот на САД, Доналд Трамп, еден ден претходно изјави дека многу луѓе во Газа гладуваат и посочи дека Израел може да направи повеќе за да го подобри пристапот до хуманитарна помош.
Израел го контролира целиот пристап до Газа, но ги негира обвинувањата дека е одговорен за недостигот на храна. Во неделата, објави 10-часовен дневен прекин на воените операции за да може помошта да се достави до Газа по воздушен пат.
Администрацијата за храна и лекови на ОН (ФАО) соопшти дека не ја внесува потребната хуманитарна помош во Газа и покрај тоа што Израел издаде нови мерки за да дозволи повеќе залихи.
„Не добивме одобрение, дозвола за транспорт на количините што ги побаравме“, рече Рос Смит, виш советник во Светската програма за храна за Источна и Централна Африка.
Минатата недела, повеќе од 100 групи за помош и човекови права ги повикаа владите да преземат итни мерки за да го спречат ширењето на гладот во Газа.
Соопштението потпишано од 111 организации, предупредува дека гладот во Газа се шири брзо, додека клучната помош, како што се храна, вода и лекови, останува блокирана на границата бидејќи на хуманитарните организации им е забрането да работат.
Премиерот размислува дали да го разреши Салиу
Неизвесно е дали премиерот Христијан Мицкоски ќе го разреши Министерот без ресор Шабан Салиу кој е опфатен во обвинението за пожарот во кочанската дискотека „Пулс“. Денеска Мицкоски изјави дека уште размислува на таа тема но и дека ќе се сретне со Салиу.
„Веќе сме во комуникација за понатамошните чекори кои што треба да бидат преземени. Се уште размислуваме на таа тема и кога ќе има нешто ново, јавноста ќе биде запознаена, рече Мицкоски.
Вчера Радио Слободна Европа објави дека Салиу за кој судот одреди мерки на претпазливост а тоа се да се јавува два пати неделно во суд, ги извршува со службен автомобил и возач.
Тој не сакаше да даде официјална изјава зошто приватни обврски извршува со службено возило, нешто што е забрането со етичкиот кодекс на Владата.
Државната комисија за спречување на корупцијата пак има само еден случај за злоупотреба на службено возило во предизборни цели.
Од неговиот кабинет се уште немаат одговорено и на прашањата на Радио Слободна Европа.
Инаку во пожарот во дискотеката загинаа 62 млади луѓе а 200 беа повредени. Салиу е обвинет како директор на Државниот инспекторат за заштита, функција на која беше десет години, до 2017 та. Тој пак изјави дека не се чувствува виновен за делото што му се става на товар, а тоа е Тешки дела против општата сигурност.
Собранието ја констатира оставката на претседателката на Антикорупциска, Татјана Димитровска
Собранието денеска на почетокот на 64. седница ја констатира оставката на претседателката на Државната комисија за спречување на корупцијата (ДКСК), Татјана Димитровска, поднесена минатата недела, откако против неа беше поднесено обвинение од Обвинителството за гонење организиран криминал.
Како што соопшти претседателот на Собранието, Африм Гаши, Димитровска ја известила законодавната власт дека ќе ја образложи својата оставка, но тоа не се случи до почетокот на седницата. „Собранието, врз основа на член 121 став 2 од Деловникот, констатира дека ѝ престанува функцијата претседател на Комисијата“, рече Гаши.
Оставката следеше по покренувањето на обвинение за две кривични дела: оддавање службена тајна на поранешниот директор на ТЕЦ Неготино, Небојша Стојановиќ, обвинет во случајот „Адитив“, и за компјутерски фалсификат, бидејќи ревизор од ДЗР во нејзино име го положил тестот за сертификат за државна тајна.
Во оставката, Димитровска се повика на член 14 став 1 алинеја 1 од Законот за спречување на корупцијата, без дополнително образложение.
Седницата продолжи со пауза од еден час, по барање на пратеничката група на Европскиот фронт, по што треба да започне расправата за интерпелацијата за работата на републичкиот јавен обвинител Љупчо Коцевски, поднесена од опозициската Левица.
За интерпелацијата најавено е дека ќе гласаат пратениците на Левица и на ЗНАМ, додека СДСМ се изјасни против. Премиерот и лидер на ВМРО-ДПМНЕ, Христијан Мицкоски, вчера рече дека „не ги менуваат ставовите преку ноќ“, а од ДУИ најавија дека денеска ќе го соопштат ставот.
Холандија прогласи двајца израелски министри за непожелни лица
Холандија ги прогласи израелските министри за национална безбедност Итмар Бен-Гвир и за финансии Безалел Смотрих за персони нон грата и „непожелни странци“.
Ова го објави на 27 јули шефот на холандската дипломатија, Каспар Велдекамп, во писмо во кое се дискутира за хуманитарната ситуација во Газа.
„Кабинетот одлучи да ги прогласи израелските министри Смотрих и Бен-Гвир за персони нон грата и се обврза да ги регистрира како непожелни лица во Шенгенскиот систем за регистрација SIS“, напиша Каспар.
Во своето писмо, холандскиот министер ја пренесе желбата на Холандија да ги ублажи страдањата на населението во Газа и да ја разгледа можноста за придонес во испораката на помош.
„Фрлањето храна од воздух е релативно скап и ризичен начин за обезбедување помош, и затоа Холандија презема мерки за поддршка на поголема копнена помош“, рече тој.
Двајцата израелски министри за кои станува збор „постојано го охрабруваа насилството на доселениците врз палестинското население, постојано се залагаа за проширување на нелегалните населби и повикуваа на етничко чистење во Појасот Газа“, продолжи Каспар.
Во јуни, Холандија ја поддржа шведската иницијатива за казнување на крајнодесничарските израелски министри во Советот за надворешни работи на ЕУ, предлог кој не доби едногласна поддршка од земјите-членки на ЕУ.
По објавувањето на мерките, израелскиот министер за национална безбедност Итамар Бен-Гвир напиша на мрежата X:
„На место каде што тероризмот се толерира, а терористите се добредојдени, еврејскиот израелски министер е непожелен, терористите се слободни, а Евреите се бојкотирани“.
Министерот за финансии Смотрих рече дека судејќи според „европското лицемерие и предавањето на лидерите на лагите на радикалниот ислам кој ја презема контролата, како и растечкиот антисемитизам во Европа, Евреите не можат да живеат таму безбедно во иднина“.
Околу 2,4 милиони Палестинци се под израелска опсада во Газа од почетокот на војната, која започна со напад на палестинската исламистичка група Хамас на 7 октомври 2023 година, на израелска територија.
Во последните недели, ОН и невладините организации предупредија на ризикот од широко распространет глад на територијата.
Воздушните транспорти на помош продолжија во недела, додека Израел прогласи хуманитарна пауза во борбите во некои сектори.
Холандскиот министер, исто така, рече дека доколку Израел не ги исполни своите хуманитарни обврски, Холандија ќе се залага за суспендирање на трговскиот дел од Договорот за асоцијација меѓу ЕУ и Израел.
„Ова исклучување ќе се искористи за да се потсети Израел да ги почитува своите обврски според меѓународното хуманитарно право“, рече Велдекамп, опишувајќи ја сегашната ситуација како „неподнослива и неодбранлива“.
Седум активни пожари, 17 изгаснати – пристигнува помош од Чешка и Словенија
Во изминатото деноноќие на територијата на државава се евидентирани вкупно 27 пожари на отворен простор, од кои седум сè уште се активни, три се ставени под контрола, а 17 се изгаснати, информира Центарот за управување со кризи (ЦУК). Во гаснењето на пожарите денеска ќе се приклучат тимови од Чешка и Словенија. Чешка испраќа хеликоптер, додека Словенија испраќа тим од 50 пожарникари со специјализирана опрема.
Најкритични се пожарите во Малешевските Планини и на планината Голем Готен, каде што гори нискостеблеста шума, смрека и грмушки, како и во прилепското село Бешиште, кај местото викано Бешишки Рид, каде огнот се шири кон Градешница и границата со Грција. Таму не се интервенира поради детонации на теренот.
Активни пожари има и во општините Прилеп, Кавадарци, Македонски Брод, Македонска Каменица, Чашка и Кичево.
Станува збор за опожарени површини со мешана и дабова шума, бор, грмушки и ниска вегетација. Под контрола се пожарите кај с. Грешница (Македонски Брод), меѓу с. Драгоево и Селце (Штип), и во с. Јунузлија (Карбинци).
Според Управата за хидрометеоролошки работи (УХМР), денеска се очекува променливо облачно и посвежо време со услови за пороен дожд, грмежи и краткотрајно невреме. Максималните температури ќе се движат од 27 до 35 степени.
Четворица, меѓу кои и еден полицаец, убиени во деловна зграда во Њујорк
Маж вооружен со автоматска пушка убил четворица во облакодер на Менхетен, во кој се сместени неколку големи финансиски фирми, пред да се самоубие, соопштија официјални лица од градот Њујорк на 28 јули.
Една од четирите жртви убиени во вооруженото насилство бил 36-годишен полицаец од њујоршката полиција, кој емигрирал во САД од Бангладеш. Градоначалникот Ерик Адамс го опиша полицаецот, кој бил во полицијата околу три и пол години, како вистински херој.
Властите дадоа малку детали за другите три жртви убиени од осомничениот - двајца мажи и една жена. Трет маж е сериозно ранет во пукањето и „се бори за живот“ во блиската болница, рече градоначалникот.
Комесарот на полицијата во Њујорк, Џесика Тиш, изјави дека вооружениот маж, идентификуван како Шејн Тамура, 27-годишен жител на Лас Вегас со историја на ментални заболувања, возел низ целата земја до Њујорк во последните денови.
Се верува дека вооружениот маж дејствувал сам, а истражителите сè уште не го утврдиле можниот мотив за пукањето, изјави Тиш за новинарите на прес-конференција доцна во ноќта.
„Вистинско зло дојде во срцето на нашиот град и ги погоди невините луѓе и еден од нашите полицајци кој ги заштитуваше“, изјави на прес-конференција Патрик Хендри, претседател на Здружението на добронамерни полициски службеници.
Убиениот полицаец, Дидарул Ислам, татко на две деца чија сопруга е бремена со нивното трето дете, во тоа време работел како дел од програмата на њујоршката полиција која им овозможува на униформираните патролни полицајци да бидат распоредени како обезбедувачи во комерцијални објекти.
Пукањето започнало во лобито на зграда на Парк Авенју во Мидтаун Менхетен, а потоа се преселило во канцелариите на горниот кат на компанијата за управување додека осомничениот се качил со лифтот до 33-тиот кат. Крвопролевањето завршило кога вооружениот човек се застрелал смртоносно во градите, изјави Тиш за новинарите.
Фотографија од осомничениот, за која CNN тврди дека ја споделила полицијата, на која се гледа вооружен маж како влегува во зградата носејќи пушка, беше објавена од голем број големи медиуми. Прелиминарните проверки на осомничениот не покажаа никакво значајно криминално минато, се додава во извештајот, цитирајќи ги официјалните лица.
Во облакодерот на Парк Авенју број 345 се наоѓаат канцелариите на бројни финансиски институции, вклучувајќи ги „Блекстоун“ и „КПМГ“, заедно со седиштето на Националната фудбалска лига.
Голем број на полицајци се собра во областа околу кулата, според новинарите на Ројтерс во близина на местото на настанот.
ФБИ соопшти дека агенти од нивната теренска канцеларија во Њујорк, исто така, реагирале за да обезбедат поддршка на местото на настанот.
Граѓаните ќе добиваат СМС-известувања за решенија за пензија
Граѓаните од денеска (29 јули) ќе добиваат СМС пораки за подигнување на решенијата за пензија. Секој граѓанин што поднел барање за остварување право на пензија ќе добие порака со информации каде и кога може да го подигне изготвеното решение – информираше Фондот на пензиското и инвалидското осигурување на Северна Македонија.
СМС-пораката што ќе ја добијат граѓаните ќе гласи: „Вашето решение со бр. хххххххххххххх е изготвено. Истото можете да го подигнете во Филијалата/Деловницата на ФПИОСМ каде што е поднесено барањето.“
Покрај оваа новина, Фондот информира дека е воспоставен и нов Кол Центар преку кој граѓаните можат да добијат информации за статусот на предметот или поднесеното барање, како и за условите за стекнување на старосна пензија, семејна пензија, инвалидска пензија, како и најнизок износ на пензија.
Покрај ова, тие ќе може да добијат информации и за остварување на права со примена на меѓународни договори, скратено работно време, промена на работно место, непосредна опасност од настанување на инвалидност, утврдување на својство на осигуреници како земјоделци, продолжено осигурување, упатени во странство и вработени во странство, посебни категории на осигуреници како верски лица, остварување на права за осигуреници со бенефициран стаж, задршки од пензија, услови за остварување на право за сместување во пензионерски дом.
Дополнително, преку националниот портал uslugi.gov.mk, достапни се 13 електронски услуги.
Во фаза на тестирање се и нови услуги, како што се барање за остварување на право на семејна пензија, барање за остварување на право на инвалидска пензија, барање за остварување на право на паричен надомест за телесно оштетување, издавање на дупликат решение.
Трамп ќе го скрати рокот што го даде на Путин за договор со Украина
Поради растечката фрустрација околу континуираното бомбардирање на Украина од страна на Русија и немањето напредок за мировен договор, претседателот на САД, Доналд Трамп, вели дека ќе го скрати рокот за прекин на огнот даден на рускиот претседател Владимир Путин.
Во разговор со новинарите во Тарнбери, Шкотска, на 28 јули, Трамп изјави дека е „многу разочаран“ од Путин и дека „не треба да чека“ до крајот на почетниот рок од 50 дена што им го даде на двете страни претходно овој месец.
„Ќе одредам нов рок за околу 10 или 12 дена од денес“, им рече Трамп на новинарите за време на средбата со британскиот премиер Кир Стармер.
„Кога се справувате со некого доволно долго, знаете што ќе направи – или нема да направи“, рече тој. „Му дадов шанса [на Путин]. Тој не ја користи.“
Белата куќа не прецизираше какви чекори може да следат ако Русија не одговори, иако Трамп рече „можеби сепак ќе склучиме договор со Русија, но е многу доцна во процесот“.
Минатиот петок, државниот секретар Марко Рубио рече дека Трамп „губи трпение“ со Москва и „ја губи желбата да продолжи да чека“, алудирајќи на потенцијални сериозни последици.
Украина ги поздрави забелешките на Трамп. Андриј Јермак, шеф на Кабинетот на претседателот на Украина Володимир Зеленски, напиша на Телеграм:
„Му благодариме на претседателот на Соединетите Американски Држави Доналд Трамп за неговата цврста позиција и јасниот сигнал – мир преку сила“, рече Јермак.
„Претседателот Трамп изјави дека го скратува рокот што му го даде на Путин за да ја заврши војната затоа што верува дека одговорот е очигледен. Путин разбира само сила, а таа порака сега е јасно и гласно доставена. Ова е став што целосно го дели и претседателот Володимир Зеленски“, наведе тој.
Русија сè уште официјално не ја коментираше последната изјава на Трамп.
Украинските и руските делегации се состанаа за мировни преговори на 23 јули. Тоа беше третата рунда од серијата преговори што започнаа на 16 мај, но постигнаа мал напредок.
Мултимедија
Најпосетени
Што треба да знаете