Тимовите на Државниот пазарен инспекторат (ДПИ) констатирале повеќе неправилности за време на контролите кај трговците на мало спроведени изминатите денови, откри заменик-министерот за економија Марјан Ристески.

Тој најави дека можно е да има и најстроги казни за дел од нив – затворање маркети.

Како што рече, на терен се 50-тина тимови од ДПИ.

„Се контролираат маркети, аптеки, тобако-трафики, секаде каде се продава на мало. Констатирани се повеќе неправилности. Има неправилности во однос на означување на намалените производи, при утврдувањето на маржите, на цените, во сметководствената евиденција… Наредната недела ќе има изрекување казни за најнедисциплинираните, а не е исклучено некои маркети да бидат и затворени“, изјави Ристески од Прилеп на 1 март.

Видете и ова:

Строги казни против високите цени – истрага за картелско договарање на маркетите

Поради високите цени, во тек е постапка за „картелско здружување“ во која Комисијата за заштита на конкуренцијата (КЗК) утврдува дали четири големи ланци на маркети заедно со Сојузот на стопански комори (ССК) се договарале да влијаат врз цените.

„Комисијата за заштита на конкуренцијата стручно си ја извршува работата и доколку утврдат такво здружување, ќе има казни предвидени со Законот за заштита на потрошувачите“, вели Ристески.

Тој најави дека идната недела инспекторите ќе ги контролираат и сите дистрибутери и поголемите увозници во земјава.

Минатиот месец, Владата донесе одлука за ограничување на бруто профитната маржа на дел од прехранбените производи. Одлуката беше објавена во службен весник на 19 февруари, а заменик-министерот за економија денеска оцени дека мерката дава резултати. Таа опфаќа 102 групи производи односно околу 1.200 производи.

Видете и ова:

Ивановска: Инфлацијата донесе пандемија на панични напади

Опозицијата, пак, постојано ја критикува власта дека цените се високи, а стандардот на граѓаните опаѓа.

„Трошоците на живот во јануари 2025 се зголемени за 4,9%, а индексот на цени на мало пораснал за 5,2%. Потрошувачката кошница во февруари 2025 достигна 63.773 денари. За да преживее едно семејство, денес му се потребни речиси три минимални плати“, реагираше лидерот на СДСМ на прес-конференција на 26 февруари.

СДСМ претходно предложи и укинување на ДДВ-то за основните прехранбени производи, како и намалување на данокот за електрична енергија од 18 на 5 отсто, но владејачкото мнозинство не го прифати предлогот.

Собранието денеска (27 јуни) донесе четири закони за дигитална трансформација од реформската агенда. Изгласани се Законот за електронските комуникации, Законот за безбедност на мрежни и информациски системи, Законот за изменување и дополнување на Законот за електронски документи, електронска идентификација и доверливи услуги, Законот за архивски материјал и архивска дејност.

Со носењето на овие закони, во согласност со Инструментот за реформи и раст на Западен Балкан, Македонија добива пристап до повеќе од 19 милиони евра, од кои 5,7 милиони евра се наменети како директна буџетска подршка.

Министерот за дигитална трансформација Стефан Андоновски истакна дека со нив ќе се забрза процесот на дигитална трансформација и ќе се усогласуваме со европското законодавство.

„Пионери сме во реализацијата на реформската агенда, покажуваме максимални резултати во тоа што си го зададовме како задача и сме пример во поширокиот регион како може да се применуваат европските директиви во нашиот закон. Сега одиме во вториот чекор во нивна целосна реализација“, рече Андоновски.

Со Законот за безбедност на мрежни и информациски системи првпат во државава се воспоставува законска рамка за регулирање на сајбер безбедноста и претставува важна стратешка определба која според ресорниот министер носи јасна порака за одговорност, зрелост и визија во областа на дигиталната безбедност.

Законот за електронските комуникации, според Андоновски, носи подобрување на квалитетот на услугите, ги заштитува потрошувачите, ги унапредува универзалните услуги, ги рационализаира и поедноставува инфраструктурните изградби и поставува јасна регулаторна улога на Агенцијата за електронски комуникациии.

Видете и ова:

Рокас: Реформската агенда не е лек за сите болести, туку заеднички напор за да се спроведат реформите

Со измените и дополнувањата на Законот за електронски документи, електронска идентификација и доверливи услуги се продолжува дигиталната трансформација што ја нуди ЗЕК во насока на воведување на дигитален паричник.

„Овој паричник значи електронски идентитет за граѓаните на сигурна, унифицирана и прекугранична призната алатка која ќе им овозможи на граѓаните и бизнисите безбеден пристап до јавни и приватни електронски услуги“, појасни министерот за дигитална трансформација.

Со Законот за измени и дополнувања на архивски материјал и архивска дејност, пак, како што рече, се поставуваат цврсти темели за модерна и дигитално ориентирана архива која ќе овозможи ефикасност, транспаретно и законски усогласено управување со службената документација и архивскиот материјал во државата.

Собранието денеска го донесе и Законот за ставање во употреба на техничка опрема за транспорт, исто така со европско знаменце. Со него се уредува начинот на ставање во употреба, одржување и користење на техничка опрема за транспорт (лифтови, жичари, дигалки и транспортери), условите кои треба да ги исполнуваат монтажерите, сервисерите и независните правни лица кои вршат технички прегледи и периодични испитувања на техничката опрема за транспорт (лифтови, жичари, дигалки и транспортери), како и надлежноста на Државниот пазарен инспекторат при Министерството за економија и труд во однос на инспекцискиот надзор врз техничката опрема за транспорт.

Европскиот совет го поздрави исполнувањето на сите неопходни услови од страна на Бугарија за приклучување кон еврозоната од 1 јануари 2026 година. Ова беше наведено во заклучоците усвоени во четвртокот вечерта на самитот во Брисел.

Оваа вест доаѓа откако Европа ѝ даде зелено светло на Бугаријана почетокот од јуни за да го усвои еврото. Тогаш беа објавени извештаите за конвергенција од Европската комисија и Европската централна банка, во кои се заклучува дека Бугарија ги исполнила сите критериуми за приклучување кон еврозоната од 1 јануари 2026 година.

Поддршката од Европскиот совет претставува уште еден формален чекор во процесот на воведување на еврото во земјата. Советот се состои од шефовите на држави и влади на сите земји членки на Европската унија (ЕУ).

Во своите кратки заклучоци за Бугарија, европските лидери го повикаа Советот на ЕУ брзо да ги усвои преостанатите одлуки со цел да се заврши формалната процедура.

Видете и ова:

Не е референдум за еврото, туку обележување на територија - што точно прави Румен Радев?

„Колегите ѝ честитаа на Бугарија за вложените напори. Ви благодарам за поддршката,“ напиша премиерот Росен Жељазков на Х.

Советот на ЕУ за економски и финансиски работи (ЕКОФИН) треба конечно да гласа за преостанатите три одлуки за воведување на еврото во Бугарија на 8 јули.

Претходно, истиот ден, се очекува Европскиот парламент да гласа за својот извештај за приклучувањето на Бугарија кон еврозоната, кој веќе оваа недела доби претходно одобрување од Комитетот за економски и монетарни прашања и Поткомитетот за оданочување при ЕП.

Одлуката на Бугарија да го прифати единственото европско средство за плаќање е содржана во Договорот за пристапување на земјата во ЕУ, кој беше ратификуван во 2006 година.

Националниот план за воведување на еврото беше усвоен во 2022 година – две години откако Бугарија влезе во т.н. „чекална“ на еврозоната (механизмот на девизен курс ERM II) во 2020 година. Во 2024 година, бугарскиот парламент ги усвои новиот Закон за Бугарската народна банка и Законот за воведување на еврото, со кои детално се опишуваат конкретните чекори за тоа како еврото ќе ја замени националната валута – левот.

Софија е влезена во многу опасен наратив, кој е спротивставен со стратешките интереси и на ЕУ и на НАТО, а кој одговара на трети страни кои сакаат нестабилност во регионот, изјави министерот за надворешни работи и надворешна трговија Тимчо Муцунски на денешната прес-конференција на која даде отчет за стаботеното во изминатата година

„Сакам да ја повикам Софија да се однесува рационално, да не биде заглавена во ретроградните наративи кои што за жал одредени кругови во таа држава ги граделе по однос на македонското прашање историски наназад. Ние не сме избрани од нашите граѓани и немаме легитимитет да ја судиме и анализираме, тоа е работа на историчарите и академиците. Ние сме избрани да носиме раст и развој. Она што го прави Софија во последниот период, оној експлицитен обид од кој стравуваме и со сите наши силе се спротивставуваме за редефинирање на нашиот идентитет е ретрограден, не му користи на регионот и на народите на двете земи, кои за жал поради таквиот однос се се повеќе оддалечени едни од други историјата, рече Муцунски.

Тој доддаде дека кај огромно мнозинство земји во ЕУ има силно разбирање за длабоките фрустрации на македонскиот народ на нашиот евроинтегративен пат, како и свест и за тоа дека она што и случува на нашата држава не придонесува за легитимитетот на полтиката на проширување.

„Ние сакаме пат напред кон ЕУ. Да дискутираме за компромис, но сакаме да дискутираме и за предвидливост односно гаранции по хипотетичко согласување за некој компртомис. Затоа велиме имаме неколку многу јасни црвени линии од кои нема да отстапиме. Тие се поврзани со примарно со јазикот, со идентитетските обележја, тука вклучувајќи ја потребата од афирмација на нашето културолошко и историско минато, академска слобода за секоја дискусија по тоа шрашање, и секако да не дозволиме и да се игнорира фактичката состојба односно очигледните прекршувања кои нашиот сосед Бугарија ги прави во почитување на принципите кои произлегуваат од меѓународното јавно право, а за кои тие имаат обрска да ги имплементираат“, рече македонскиот шеф на дипломатијата.

Видете и ова:

Клучното гласање за извештајот во Европскиот парламент во јули

Тој смета дека изгласувањето Извештајот за Македонија во АФЕТ е историски момент, но не и момент за триумф, како и дека не се знае каков ќе биде извештајот што ќе биде усвоен во Европскиот парламент.

„Знаеме добро, немаме европратеници внатре. Но, истовремено факт е дека имаме комуникација со многу наши пријатели, пријатели на регионот, пријатели на Европа, бидејќи секој којшто сака успех на нашиот пат кон полноправно членство е на крајот на денот пријател на Европа. Тоа е процес којшто е значен за нас, и за самата ЕУ за затворање на тој вакум којшто постои од гледна точка на Западен Балкан“, рече Муцунски.

Инаку во атмосфера на жестоки реакции меѓу македонските и бугарските политичари, Комитетот за надворешни работи (АФЕТ) на Европскиот парламент, на 24 јуни, го усвои извештајот за напредокот на Северна Македонија за 2023 и 2024 година, кој што беше подготвен од известувачот, австрискиот европратеник Томас Вајц.

На денешната прес конференција, Муцунски исто така зборуваше за одлуката на земјите членки на НАТО да се зголемат трошоците за одбраната на 5 проценти.

Видете и ова:

НАТО одлучи секоја земја да одвојува по 5 насто за одбраната

Тој рече дека определбата за зголемување на средствата за одбрана до 5 проценти од БДП не се однесува само на класични воени набавки, туку претставува севкупна инвестиција во безбедноста, инфраструктурата и економскиот развој на државата. Додаде дека средствата ќе опфатат не само воена модернизација, туку и инвестиции во инфраструктурата, сајбер безбедноста, па дури и иновации и стартап компании.

На предлог на обвинителството, Вишиот суд во Белград им одреди притвор на петмина обвинети за подготовка на дело против уставниот поредок и безбедноста на Србија, додека на шестиот обвинет му е изречена забрана за напуштање на станот.

Притворот за петте осомничени И.М., Б.М., В.К., Н.А. и А.И. може да трае до 30 дена.

Како што е наведено, тие биле приведени бидејќи „постојат околности што укажуваат дека обвинетиот ќе го повтори делото за краток временски период“.

Од истата причина, на обвинетиот С.Г. му е изречена мерка забрана за напуштање на станот со примена на електронски надзор.

Во соопштението на Високиот суд се наведува дека И.М. и Б.М. се обвинети за нелегално производство, чување, носење и трговија со оружје и експлозивни материи и подготовка на дела против уставниот поредок и безбедноста на Србија во врска со кривичното дело повикување на насилна промена на уставниот поредок.

Обвинетите В.К., Н.А., А.И. и С.Г. се обвинети за сторено кривично дело подготовка на дело против уставниот поредок и безбедноста на Србија во врска со кривичното дело повикување на насилна промена на уставниот поредок.

Сите обвинети негираа вина.

Тие беа уапсени на 25 јуни под сомнение дека планирале „насилна промена на владата“ во Србија на протестот што студентите во блокадата го најавија за 28 јуни во Белград.

Полицијата потоа објави дека се осомничени за средба во хотел во Краљево со цел „планирање насилна промена на власта во Србија и организирање напади врз претставници на државни институции, физички напади врз припадници на полицијата со цел нивно разоружување, насилни упади во зградата на Владата на Србија и други институции“.

Видете и ова:

Брнабиќ најави продолжување на апсењата на „оние кои планираат уништување на Србија“

Студентите во блокада побараа од властите да распишат вонредни парламентарни избори до 28 јуни, за кога беше закажан нивниот протест.

Второто барање на студентите во блокадата е да се прекине собирот во центарот на Белград - каде што противниците на блокадите, кои се нарекуваат себеси „студенти кои сакаат да учат“, кампуваат во последните три месеци.

Студентите во блокада изјавија дека, доколку барањата не бидат исполнети до 28 јуни во 21 часот, очекуваат „граѓаните да бидат подготвени да ги преземат сите постојни мерки на граѓанска непослушност“.

Претставници на властите најавија дека апсењата на оние „кои подготвуваат дела против уставниот поредок и безбедноста на Србија“ ќе продолжат во наредните денови.

Студентите започнаа блокади на факултетот и протести кон крајот на ноември 2024 година, барајќи одговорност од властите за смртта на 16 лица при падот на настрешницата на реконструираната железничка станица во Нови Сад на 1 ноември.

САД и Иран остануваат во контакт околу продолжувањето на разговорите за нуклеарната програма на Техеран, но не се планирани формални преговори, изјавија претставници од двете страни на 26 јуни.

Вашингтон е „во тесна комуникација“ со Иран и неговите посредници, изјави портпаролката на Белата куќа, Каролин Ливит, на брифинг за медиумите, додека иранскиот министер за надворешни работи, Абас Аракчи, за државниот радиодифузер ИРИБ изјави дека дипломатијата е во тек и дека контактите се одвиваат преку различни канали.

Аракчи додаде дека не е постигнат никаков „договор, аранжман или разговор за започнување нови преговори“.

Иран во моментов проценува што е најдобро за нашите национални интереси, рече Аракчи, додавајќи дека „шпекулациите“ дека Техеран ќе седне на масата за преговори „не треба да се сфаќаат сериозно“.

Претседателот Доналд Трамп, зборувајќи на самитот на НАТО во Хаг на 25 јуни, рече дека Вашингтон ќе одржи разговори со Техеран следната недела. Шестата рунда разговори меѓу САД и Иран во Оман, која беше закажана за 15 јуни, беше откажана откако израелските сили започнаа напади врз ирански цели на 13 јуни.

Во коментарите за телевизијата, Аракчи потврди дека нападите минатиот викенд од страна на американските сили предизвикаа „значајна“ штета на нуклеарната инфраструктура на Иран.

Видете и ова:

Хамнеи: САД „не добија ништо“ од нападите врз Иран

Коментарите на Аракчи дојдоа откако уставниот надзорник на Иран, Советот на чувари, на 26 јуни го одобри потегот на парламентот за суспендирање на соработката на Техеран со Меѓународната агенција за атомска енергија (МААЕ).

Законот, кој беше одобрен од пратениците со 221 гласа „за“ и 0 „против“ еден ден претходно, на крајот ќе биде одлучен од Врховниот совет за национална безбедност (СНСБ).

СНСБ технички го води претседателот, но како и сите клучни државни институции, тој му одговара на врховниот лидер ајатолахот Али Хамнеи.

„Планот да се бара од владата да ја прекине соработката со Меѓународната агенција за атомска енергија не се покажа како спротивен на исламскиот закон и уставот по прегледот од страна на членовите на Советот на чувари“, изјави Хади Тахан Назиф, портпарол на советот, во објава на платформата X.

Израел го започна својот напад на 13 јуни врз клучните ирански нуклеарни и воени објекти, како и врз станбени области во војна во која загинаа десетици цивили од двете страни. На 21 јуни, САД нападнаа три нуклеарни објекти во Фордо, Натанц и Исфахан.

Дванаесетдневниот конфликт заврши со кревко примирје меѓу Израел и Иран, посредувано од САД на 24 јуни.

Прекинувањето на соработката со МААЕ значи дека Иран ќе ги запре инспекциите, известувањето и надзорните активности според Договорот за неширење на нуклеарно оружје (НПТ).

Пред гласањето од страна на пратениците, претседателот на парламентот Мохамед Бакер Калибаф ја критикуваше МААЕ за она што го нарече неуспех на нуклеарниот надзорник на ОН „дури и да се преправа дека ги осудува нападите врз нуклеарните објекти на Иран“ и ја обвини дека „го става својот меѓународен кредибилитет на продажба“.

Според протоколот, Калибаф објави дека ѝ наложил на владата да ја спроведе мерката по нејзиното одобрување од страна на Советот на чувари.

Во законот се вели дека суспензијата може да се укине ако безбедноста на иранските нуклеарни објекти и научници е загарантирана и ако правото на Техеран да збогатува ураниум на домашен терен е загарантирано. Иран инсистира дека неговата нуклеарна програма е мирна и дека не се стреми да ја претвори во оружје.

Техеран долго време ја обвинуваше МААЕ за пристрасност и соработка со западните сили и Израел против Иран.

Во тек е гасење на пожарот што избувна во магацин во Улцињ, во Црна Гора, на патот кон Солана, јавуваат медиумите.

Како што може да се види на снимките од локалната телевизија Теута, противпожарната служба и брзата помош се на терен, а полицијата го блокирала патот до местото на пожарот.

Пожарникарите на лице место потврдија дека се запалил магацин на компанијата „Агрис“.

Снимките покажуваат густ чад што се издига над запалениот објект.

Засега нема информации за евентуални повредени.

Според информациите на веб-страницата, компанијата „Агрис“ се занимава со увоз и дистрибуција на хемиски средства за чистење, заштитни средства, шампони, детергенти, хартиени производи и опрема за угостителство.

Европа мора да стане посуверена, поодговорна за сопствената одбрана и подобро опремена да дејствува и да се справува автономно и координирано со непосредните и идните предизвици и закани, се наведува во делот од заклучоците од денешниот Самит на ЕУ посветен на европската одбрана и безбедност (26 јуни).

„Агресивната војна на Русија против Украина и нејзините последици врз европската и глобалната безбедност во променлив амбиент, претставуваат егзистенцијален предизвик за Европската Унија. Европскиот совет потсетува дека посилна и поспособна Европска Унија во областа на безбедноста и одбраната позитивно ќе придонесе за глобалната и трансатлантската безбедност и е комплементарна на НАТО, кој, за оние држави што се нејзини членки, останува основа на нивната колективна одбрана“, се вели во заклучоците, јави МИА.

Во текстот натаму се нагласува дека за да ја исполни својата цел за решително зголемување на одбранбената подготвеност на Европа во следните пет години, Европскиот совет ја нагласува потребата од продолжување на значителното зголемување на трошоците за одбраната и безбедноста на Европа и подобро заедничко инвестирање, истакнувајќи ја и обврската преземена на Самитот на НАТО во јуни 2025 година од страна на земјите членки, кои се исто така членки на НАТО.

Лидерите на ЕУ го поздравува и усвојувањето на Регулативата за воспоставување на инструментот „Безбедносната акција за Европа“ (САФЕ), повикуваат за побрзо усвојување на предлогот за стимулација на инвестициите поврзани со одбраната на ЕУ и потсетуваат на важноста од мобилизирање на приватно финансирање за одбранбената индустрија.

„Со оглед на итноста од зајакнување на европската одбранбена технолошка и индустриска база низ целата Унија, така што таа ќе биде во можност подобро да произведува и снабдува опрема во потребните количества и со забрзано темпо, Европскиот совет ја повторува важноста на агрегацијата на побарувачката, хармонизацијата на барањата, стандардизацијата и заедничката набавка, како и правилното функционирање и понатамошната интеграција на европскиот одбранбен пазар“, се додава во заклучоците, во кои се нагласува потребата од целосна кохерентност на одбранбените приоритети на ЕУ со оние на НАТО.

Видете и ова:

Унгарското вето го става во сенка проширувањето на ЕУ

Лидерите апелираат на зголемено производство во одбранбената индустрија, вклучително и на малите и средните претпријатија.

„Европскиот совет нагласува дека одбраната на сите копнени, воздушни и поморски граници на ЕУ придонесува за безбедноста на Европа како целина, особено во однос на источната граница на ЕУ, имајќи ги предвид заканите што ги претставуваат Русија и Белорусија. Дополнително, имајќи ги предвид заканите врз останатите граници на ЕУ, Европскиот совет ја нагласува важноста на нивната одбрана“, се додава, меѓудругото, во заклучоците.

Лидерите на земјите членки на ЕУ воедно ја повикуваат Европската комисија да презентира дополнителни предлози за зајакнување на воената мобилност и ја нагласуваат важноста на соработката со партнери кои споделуваат идентични цели со ЕУ во надворешната и безбедносната политикa.

Владината потрошувачка кошничка сепак ќе биде за четиричлено семејство, а не за тричлено, како што досега се најавуваше. Ова денеска (26 јуни) го потврди министерот за економија Бесир Дурмиши.

Според Дурмиши, потрошувачката кошничка ќе биде пореална од синдикалната и ќе биде донесена на првата седница на Економско-социјалниот совет што треба, која како што додаде, треба да се одржи наскоро.

„Затоа правиме нова потрошувачка кошничка, затоа што ќе биде со реални податоци колку му треба за еден месец на едно четиричлено семејство во делот на храната, пијалоците, облеката и така натаму. Таа што ја објавуваат синдикатите, немаме ништо против, но е несоодветна и нереална, поради тоа што бројките не се точни“, потенцираше Дурмиши на денешната прес-конференција.

Видете и ова:

Во потрошувачката кошничка ќе бидат вклучени сите овошја и зеленчуци што се произведуват дома

Во пресметката на просечната потрошувачка кошничка ќе бидат вклучени сите видови овошја и зеленчук што се произведуват во земјава, изјави неодамна и министерот за земјоделство, шумарство и водостопанство Цветан Трипуновски.

Според синдикалната месечна потрошувачка кошничка, на едно семејство му требаат речиси 64 000 денари за да ги задоволи минималните потреби и тоа ни оддалеку не е доволно доколку само двајца члена на семејството работат и добиваат минимална плата.

Во меѓувреме, зголемување на трошоците за живот регистрираше и Државниот завод за статистика, кој соопшти дека инфлацијата во мај 2025 се зголемила за 1,5 отсто во однос на април. Споредено со мај 2024 година пак, зголемувањето изнесува 3,3 отсто.

Најголемо покачување се бележи кај храната и безалкохолните пијалоци, кај рестораните и хотелите, кај земјоделските производи. Априлската синдикална кошничка чинела 62 691 денар, а мајската минимална кошница, достигнала вредност од 63 908 денари.

Во телевизиско обраќање во четврток, 26 јуни, врховниот лидер на Иран, ајатолахот Али Хамнеи предупреди дека секоја идна агресија против Иран ќе има голема цена.

Хамнеи, исто така, рече дека способноста на Иран потенцијално да стигне до големите американски воени бази е значително достигнување и додаде дека ваквите акции би можеле да се повторат доколку агресијата се обнови.

Врховниот лидер на Иран изјави дека архинепријателот Израел „речиси се распадна“ по одмаздничките напади на Исламската Република за време на 12-дневната војна што ја започна Израел.

„Ционистичкиот режим речиси се распадна и беше уништен од нападите на Исламската Република“, рече Хамнеи, два дена по прекинот на огнот со кој заврши војната меѓу Иран и Израел.

Хамнеи, меѓудругото додаде дека Соединетите Држави „не добиле ништо“ од нивните напади за време на 12-дневната војна, во која беа погодени ирански нуклеарни објекти.

Видете и ова:

Трамп тврди дека нуклеарната програма на Иран е „уназадена за децении“, и покрај извештајот што ги доведува во прашање нападите

Во соопштението објавено од државните медиуми, Хамнеи рече дека Соединетите Држави „директно се вклучиле во војната, убедени дека нивното одбивање да интервенираат ќе доведе до целосно уништување на ционистичкиот режим“.

„САД не добија ништо од оваа војна“, рече Хамнеи, додавајќи дека „Исламската Република победи и како одмазда ѝ зададе тешка шлаканица на Америка“.

Во меѓувреме, Советот на чувари во Иран го ратификуваше законот со кој се суспендира соработката на Техеран со Меѓународната агенција за атомска енергија (МААЕ), објави Иранскиот клуб на млади новинари, осврнувајќи се на оваа тело составено од свештеници и адвокати кое ја проверува усогласеноста на законот со Уставот и исламскиот закон.

Законот, претходно усвоен од иранскиот Парламент, потенцијално би можел дополнително да ги влоши односите на Иран со Западот и да влијае на меѓународниот надзор врз неговата нуклеарна програма, јавија британските медиуми.

МААЕ сè уште не издаде официјална реакција на одлуката.

Министерот за европски прашања Орхан Муртезани изјави дека е неопходно да се направи разлика помеѓу ставовите на Бугарија и останатите земји членки на Европската Унија кои го признаваат македонскиот идентитет и јазик.

Според него, за нас е добредојдено сè што прави разлика помеѓу билатерална позиција на Бугарија, и заедничка позиција на сите земји членки на ЕУ, со тоа што би се издвоило што е прашање на билатерален идентитетски аспект и што е прашање на пристапување во Унијата.

„Мислам дека поединечно, ако ги слушаме сите 26 други земји, сите го признаваат и македонскиот идентитет и македонскиот јазик. Тоа не е спорно. Меѓутоа со Резолуцијата, нивната волја дополнително ќе се потврди. Затоа ние инсистираме да се разделат позициите на другите земји членки и Бугарија, по однос на билатералното прашање“, изјави Муртезани по денешната тркалезна маса „Геополитичкиот пејзаж и проширувањето на ЕУ: Перспективи за Северна Македонија и другите земји-кандидатки од Западен Балкан“, што се одржа во Македонската академија на науките и уметностите.

Видете и ова:

Македонско – бугарски (НЕ)доразбирања

Во однос на реформите и уставните измени, Муртезани нагласи дека процесот е во тек, но дека за вклучување на Бугарите во Уставот е потребен поширок политички договор.

„Првиот дел е што се однесува до реформите и којшто е се работи во континуитет. Дел од реформите се спроведуваат со поголем интензитет, дел со намален интензитет. Меѓутоа тоа е процес којшто оди. Што се однесува до вклучувањето на Бугарите во преамбулата на нашиот Устав, тоа е прашање за коешто треба поширок политички консензус и двотретинско мнозинство во Собранието. Сѐ додека немаме широк политички консензус и двотретинско мнозинство во Собранието, а пред тоа треба сите тие наши грижи или барања да бидат ставени на маса, и разговарани, нема да има политички простор да направиме чекор напред“, рече Муртезани.

Околу можноста за внесување на придавката „модерна“ пред македонски јазик и идентитет во извештајот на Европскиот парламент, министерот повика на трпение и воздржаност.

„Прво мислам дека не треба од сега да прејудицираме. Да видиме како ќе се одвива процесот до крај. Ние се надеваме дека тоа што помина во првиот чекор треба да се заврши во вториот. Меѓутоа тоа е прашање на внатрешен политички консензус во ЕП. Секако дека ние би сакале идентитетот да остане таков како што ние сметаме и го чувствуваме, меѓутоа да чекаме финална одлука, па после ќе видиме“, порача министерот.

Комитетот за надворешни работи (АФЕТ) на Европскиот парламент со 40 гласови „за“, 19 „против“ и 10 „воздржани“ го усвои Предлог-извештајот за земјава подготвен од австрискиот европратеник Томас Вајц.

Видете и ова:

Клучното гласање за извештајот во Европскиот парламент во јули

По гласањето бугарски европратеник најави дека како додаток на Извештајот ќе предложат дополнение со „мислење на малцинството“.

Беше поднесен и амандман по скратена постапка за вметнување на зборот „модерен (современ)“ пред македонски јазик и идентитет во Извештајот, но согласно Деловникот за работа, тој не беше ставен на гласање затоа што против таквиот предлог се изјаснија најмалку шест пратеници членови на АФЕТ. Деловникот предвидува дека предложен амандман нема да биде ставен на гласање, доколку против предлогот се изјаснат најмалку петмина европратеници.

Извештајот на Вајц треба да се најде на пленарна седница на Европскиот парламент на заседанието од 7 до 10 јули во Стразбур.