Израел повторно ги нападна Техеран и околниот регион со воздушни напади рано на 19 јуни. Ова се случи на само неколку часа откако американскиот претседател Доналд Трамп изјави дека „не бара“ да се вклучи во борбата, но ќе дејствува доколку е потребно за да го спречи Иран да се здобие со нуклеарно оружје.
Иранските државни медиуми објавија дека беспилотните летала-пресретнувачи на воздушната одбрана на земјата биле активирани над периферијата на Техеран кратко по полноќ.
Израелската војска потврди дека спроведува „серија напади“ околу иранскиот главен град и други области на земјата на 19 јуни, а исто така рече дека пресретнала „сомнителна воздушна цел“ лансирана од Иран.
Израелската војска издаде предупредувања за евакуација на социјалните медиуми на арапски и фарси јазик за жителите и другите во близина на реакторот за тешка вода Арак, 250 километри југоисточно од Техеран и во блиската област Хондаб.
„Израелските одбранбени сили (ИДФ) издаваат итно предупредување до жителите, работниците и присутните во областа на двете ирански села Арак и Хондаб, во областите означени на мапата, да се евакуираат веднаш пред ИДФ да таргетира воена инфраструктура што му припаѓа на иранскиот режим“, соопштија од ИДФ.
Тешката вода се користи за ладење на нуклеарни реактори, а може да се користи и за производство на производи важни за развој на нуклеарно оружје.
Израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху, во претходна видео изјава, рече дека Израел „напредува чекор по чекор“ кон елиминирање на заканите што ги претставуваат нуклеарните и балистичките ракетни локации на Иран.
„Ги напаѓаме нуклеарните инсталации, ракети, командни центри и симболите на режимот“, рече Нетанјаху.
Нетанјаху, исто така, му се заблагодари на Трамп, нарекувајќи го „голем пријател на државата Израел кој стои покрај нас“ во конфликтот, додавајќи дека двајцата лидери „често разговараат“.
Одделно, Иран соопшти дека 18 „непријателски агенти“ биле уапсени во североисточниот град Машхад кои граделе беспилотни летала за да им помогнат на израелските напади. Деталите не беа веднаш достапни.
Волстрит џурнал, повикувајќи се на три лица запознаени со ова прашање, објави дека Трамп им кажал на помошниците дека одобрил планови американските сили да му се приклучат на Израел во нападите врз Иран, но дека чека да види дали Техеран ќе се откаже од својата нуклеарна програма.
Блумберг, исто така, објави, повикувајќи се на луѓе запознаени со ова прашање дека американските власти се подготвуваат за потенцијален напад врз Иран во следните неколку дена, можеби и за време на викендот.
Во коментарите пред новинарите во Овалната соба, Трамп не ги потврди тие извештаи, велејќи дека „не сака да се бори“ против Иран, но дека можеби ќе биде принуден да спроведе такви операции за да го спречи Техеран да развие нуклеарно оружје.
„Не сакам да се борам. Но, ако е избор помеѓу борба и Иран да има нуклеарно оружје, мора да го направите она што мора да го направите. Можеби ќе го направам тоа. Можеби и нема да го направам. Мислам, никој не знае што ќе правам“, им рече Трамп на новинарите подоцна пред Белата куќа.
Во меѓувреме, „Њујорк тајмс“, повикувајќи се на висок ирански функционер, рече дека Техеран е отворен за состанок со американските преговарачи за да разговараат за прекин на огнот и дека министерот за надворешни работи Абас Аракчи ќе присуствува на такви разговори.
Како што се зголемуваат тензиите, западните сојузници на Вашингтон ги засилија напорите за постигнување дипломатско решение.
Министрите за надворешни работи на Германија, Франција и Велика Британија планираат да одржат нуклеарни разговори со Аракчи на 20 јуни во Женева, додека Обединетите Нации закажаа состанок за кризата истиот ден.
Германски дипломатски извор изјави за новинските агенции дека разговорите во Женева имаат за цел да го убедат Иран да гарантира дека ќе ја користи својата нуклеарна програма исклучиво за цивилни цели.
Израел на 13 јуни ја започна својата серија напади врз Иран, велејќи дека тие се неопходни за да се запре нуклеарната програма на Техеран.
На 18 јуни, врховниот лидер на Иран, ајатолахот Али Хамнеи, го отфрли повикот на Трамп за „безусловно предавање“ на Техеран. Хамнеи рече дека мирот или војната не можат да и бидат наметнати на Исламската република и ги предупреди САД да останат настрана од конфликтот.
Осумдесет и шестгодишниот Хамнеи - кој според уставот на Иран го има последниот збор за сите стратешки прашања - одговараше на коментарите на Трамп доцна на 17 јуни дека лидерот на Иран е безбеден „засега“, додека го повика Техеран да понуди „безусловно предавање“.
„Иранската нација не е од оние што се предаваат. Американците треба да знаат дека секое воено вклучување на САД несомнено ќе резултира со непоправлива штета за нив самите“, рече Хамнеи во претходно снимено национално телевизиско обраќање на 18 јуни.
Трамп на 17 јуни на социјалните мрежи напиша дека Хамнеи „е лесна цел, но е безбеден таму“.
„Нема да го елиминираме (убиеме!), барем не засега. Нашето трпение се исцрпува“, додаде тој само неколку часа откако повика на „вистински крај“ на смртоносните воздушни напади од страна на Иран и Израел.
Израел и многу од неговите западни сојузници, вклучувајќи ги и САД, го обвинуваат Иран дека се обидува да изгради нуклеарно оружје. Техеран жестоко ги отфрли обвинувањата, велејќи дека неговата атомска програма е исклучиво за цивилни цели.
Нападите оставија милиони обични Иранци потресени, а илјадници ги блокираа автопатите што водат од Техеран кон други градови, како и странски дестинации како што се Турција и Ерменија, каде што бараат засолниште од борбите.
„Значајни удари“ врз иранскиот режим
Израелските воени сили нападнаа неколку цели во Иран на 18 јуни, а експлозии беа пријавени и во источен Техеран.
„Нанесовме значајни удари на иранскиот режим и како такви, тие беа потиснати назад во централен Иран. Тие сега ги фокусираат своите напори на спроведување ракетен оган од областа Исфахан“, рече портпаролот на израелската војска Ефи Дефрин.
Иранските медиуми доцна на 18 јуни објавија дека воздушната одбрана била во акција во градот Рашт на Каспиското Море. Деталите не беа веднаш достапни.
Дефрин, во видео објавено на X изјави дека од почетокот на офанзивата на 13 јуни, биле погодени повеќе од 1100 цели во Иран.
Голем дел од военото и научното раководство на земјата е убиено во воздушни напади, за кои групите за човекови права велат дека предизвикале и голем број цивилни жртви.
Новинската агенција за активисти за човекови права (HRANA), невладина организација на ирански активисти со седиште во Соединетите Држави, на 19 јуни објави дека 263 цивили, 154 припадници на безбедносните сили и 224 неодредени лица загинале во израелските воздушни напади. Повеќе од 1300 биле повредени. Бројките се базираат, како што се вели, на официјални податоци и локални извештаи.
Израелските власти велат дека 24 лица во Израел се убиени во одмазднички воздушни напади што ги започна Иран. Властите соопштија дека од 13 јуни, Иран испукал околу 400 ракети кон Израел, при што околу 40 ја заобиколиле воздушната одбрана за да погодат цели.
